مجرای قاعدة الجمع
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مجرای قاعدة الجمع : مورد صلاحیت دار برای جمع دلالی و عرفی
مجرای قاعدة الجمع، جایی است که تعارض میان دو دلیل، بدوی و غیر مستقر می‌باشد؛ به بیان دیگر، تعارض میان دو دلیل، ظاهری و صوری است و مجتهد به کمک جمع دلالی و عرفی، تعارض میان آن دو را از بین می‌برد.
مواردی که در آن جمع عرفی صورت می‌گیرد عبارت است از:
1. جایی که یکی از دو دلیل، نص و دیگری ظاهر می‌باشد؛ برای مثال، مثلا یکی خاص یا مقید و دیگری عام یا مطلق می‌باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که به خاص یا مقید عمل شود؛
2. جایی که یکی از دو دلیل، ظاهر و دیگری اظهر می‌باشد؛ در این جا دومی بر اولی مقدم می‌گردد؛
3. جایی که یکی از دو دلیل، حاکم و دیگری محکوم یا یکی وارد و دیگری مورود می‌باشد؛ در این جا حاکم و وارد بر محکوم و مورود مقدم می‌گردد؛
4. جایی که هر دو دلیل از نظر ظهور مساوی می‌باشند، اما از نظر عرف، هر یک از دو دلیل نشان دهنده تصرف در دلیل دیگر می‌باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که در هر دو دلیل تصرف گردد.
منابع
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه (174-175)
- اصطلاحات الاصول : صفحه 193
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 211
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مجرای قاعدة الجمع به زیرصفحه مجرای قاعدة الجمع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.