دعوی در مضاربه و ابضاع

توضیح مفهومی

دعوی در مضاربه و ابضاع : اختلاف مالک با عامل مضاربه در تعلق عنوان مضاربه یا ابضاع - انجام کار مجانی - بر اعمال تجاری عامل

اختلاف مالک با عامل در مضاربه و ابضاع (دادن مال برای تجارت بدون در نظر گرفتن سود برای عامل) سه فرض دارد:

1- اختلاف، قبل از حصول سود است؛ بنابر این فرض اگر اختلاف مذکور از باب تداعی (ادعای طرفینی) باشد هر کدام از طرفین باید قسم بخورند و در نتیجه آن چه که به عامل مضاربه تعلق می‌گیرد اقل امرین از سود و اجرة المثل است؛ اما اگر نزاع مذکور از باب مدعی و منکر باشد قول عامل مقدم است؛ دلیل این حکم « احترام عمل مسلمان » است .

2- اختلاف بعد از حصول سود و نزاع از باب تداعی است؛ حکم این فرض، تحالف (قسم خوردن مالک عامل) بوده و در نتیجه اقل امرین از سود و اجرت المثل به عامل مضاربه تعلق می‌گیرد؛

3- اختلاف بعد از حصول سود و نزاع مذکور از باب مدعی و منکر است که سه فرض دارد:

3-1- مقدار اجرت بر سود، احاطه دارد و در قدر مشترک که عامل مضاربه مدعی سود و مالک مدعی بضاعت است قول عامل با قسم مقدم است؛

3-2- عامل مضاربه مدعی تمام سود و مالک منکر آن است که قول مالک با قسم مقدم است؛

3-3- مقدار اجرة المثل، بیشتر از حصه و کمتر از تمام سود است در این صورت نیز قول مالک با قسم مقدم است.

منابع

1. مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 185
2. جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع : صفحه 354
3. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 173
4. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 412
5. ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 2 : صفحه 321
6. مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 347
7. مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 347
8. مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 347

اصطلاح‌نامه

اعم

دعوی در مضاربه

منابع

• ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 2 : صفحه 321
• جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع : صفحه 354
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 173
• مبانی العروة الوثقی (کتاب المضاربه و المساقات) جلد 3 : صفحه 185
• مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 412
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 810
• مهذب الاحکام جلد 19 : صفحه 347، 348