آیات مهادنه

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ آیات مهادنه

◄ آیه انسلاخ

◄ آیه سیاحت

◄ آیه صلح

توضیح مفهومی

آیاتی است که فقها برای اثبات یا نفی مطلبی در باب مهادنه به آن استدلال کرده‏اند که چند طایفه است.

الف: آیات اثبات مهادنه شامل:

1- آیه4 سوره توبه: « الاّ الذین عاهدتم من المشرکین ثم لم ینقصوکم شیئاً و لم یظاهروا علیکم احداً فاتمّوا الیهم عهدهم الی مدتهم » مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حق شما فروگذار نکردند، و احدی را بر ضد شما تقویت ننمودند؛ پیمان آنها را تا پایان مدتشان محترم بشمرید؛ .

2- آیه7 سوره توبه: « الاّ الذین عاهدتم عند المسجدالحرام فماستقاموا لکم فاستقیموا لهم » مگر کسانی که نزد مسجد الحرام با آنان پیمان بستید؛ (و پیمان خود را محترم شمردند؛) تا زمانی که در برابر شما وفادار باشند، شما نیز وفاداری کنید، ! .

3- آیه56 سوره انفال: « الذین عاهدت منهم ثم ینقضون عهدهم فی کل مرة و هم لا یتقون »همان کسانی که با آنها پیمان بستی؛ سپس هر بار عهد و پیمان خود را می‏شکنند؛ و (از پیمان شکنی و خیانت، ) پرهیز ندارند .

4- آیه61 سوره انفال که به آیه جنوح معروف است: « و ان جنحوا للسلم فاجنج لها و توکل علی اللّه » و اگر تمایل به صلح نشان دهند، تو نیز از در صلح درآی؛ و بر خدا توکل کن .

5- آیه2 سوره توبه: « فسیحوا فی الارض اربعة اشهروا علموا انکم غیر معجزی اللّه »با این حال، چهار ماه (مهلت دارید که آزادانه) در زمین سیر کنید (و هر جا می‏خواهید بروید، و بیندیشید) ! و بدانید شما نمی‏توانید خدا را ناتوان سازید، (و از قدرت او فرار کنید! و بدانید) .

6- آیه5 سوره توبه معروف به آیه انسلاخ: « فاذا انسلخ الاشهرالحرام فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم » (اما) وقتی ماه‏های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید؛

ب: آیات منع مهادنه شامل:

1- آیه35 سوره محمد (ص) : « فلا تهنوا و تدعوا الی السلم و انتم الاعلون و اللّه معکم و لن یترکم اعمالکم » پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلت‏بار) دعوت نکنید در حالی که شما برترید، و خداوند با شماست و چیزی از (ثواب) اعمالتان را کم نمی‏کند! .

2- آیه9 سوره ممتحنه: « انما ینهاکم اللّه عن الذین قاتلوکم فی الدین و اخرجوکم من دیارکم و ظاهروا علی اخراجکم ان تولوهم » تنها شما را از دوستی و رابطه با کسانی نهی می‏کند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه هایتان بیرون راندند یا به بیرون‏راندن شما کمک کردند .

3- آیه1 سوره ممتحنه: « یا ایها الذین امنوا لاتتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء تلقون الیهم بالمودّه »‌ای کسانی که ایمان آورده‏اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبت می‏کنید.

بعضی از فقها آیات فوق الذکر را از حیث ظاهر دلیل بر منع مهادنه دانسته و نتیجه گرفته‏اند که مهادنه در صورت مصلحت جایز است .

ج: آیات مربوط به نقض مهادنه:

1- آیه7 سوره توبه: « فماستقاموا لکم فاستقیموا لهم » مگر کسانی که نزد مسجد الحرام با آنان پیمان بستید؛ (و پیمان خود را محترم شمردند؛) تا زمانی که در برابر شما وفادار باشند، شما نیز وفاداری کنید .

2- آیه58 سوره انفال: « و امّا تخافنّ من قوم خیانة فانبذ الیهم علی سواء ان اللّه لا یحب الخائبین »و هرگاه (با ظهور نشانه‏هایی، ) از خیانت گروهی بیم داشته باشی (که عهد خود را شکسته، حمله غافلگیرانه کنند) ، بطور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است؛ زیرا خداوند، خائنان را دوست نمی‏دارد! .

3- آیه4 سوره توبه: « الاّ الذین عاهدتم من المشرکین ثمّ لم ینقصوکم شیئاً »مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حق شما فروگذار نکردند .

د: آیات مربوط به اشتراط فسخ در عقد مهادنه مانند: آیه141 سوره نساء: « لن یجعل اللّه للکافرین علی المؤمنین سبیلا » خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلطی نداده است .

منابع

1. تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352
2. مجله فقه اهل بیت جلد 11 : صفحه 2
3. مجله فقه اهل بیت جلد 11 : صفحه 3
4. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293
5. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 297
6. قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 516
7. تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 356
8. تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 353
9. مجله فقه اهل بیت جلد 11 : صفحه 10
10. مجله فقه اهل بیت جلد 11 : صفحه 112
11. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 472

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات جهاد ( فقه )، ادله مهادنه

اخص

آیه انسلاخ، آیه سیاحت، آیه صلح

وابسته

مهادنه

منابع

• تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352، 355، 356
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293، 297
• مجله فقه اهل بیت جلد 11 : صفحه 11، 47، 111، 112