مره و تکرار

توضیح مفهومی

مره و تکرار : بحث از دلالت یا عدم دلالت صیغه امر بر تکرار یا عدم تکرار متعلق امر

مرّه و تکرار، از مسائلی است که در بحث ' صیغه امر ' به آن پرداخته می‌شود؛ به این بیان که: هر گاه صیغه ' افعل ' عاری از هر گونه قرینه دلالت کننده بر مرّه و یا تکرار، به کار رود، آیا بر مرّه دلالت می‌کند که در نتیجه، بر مکلف لازم باشد در مقام امتثال، فقط یک بار امر مولا را به جا آورد، یا بر تکرار دلالت می‌کند تا بر مکلف واجب باشد امر را چند بار انجام دهد، یا بر هیچ یک دلالت نمی‌کند. هم چنین در این که این بحث مربوط به ماده امر است یا هیئت امر، یا هر دو، اختلاف وجود دارد.

برخی از اصولی‌ها مسئله را از دو دید بررسی نموده‌اند: از دید دلالت ظهور وضعی صیغه امر و از دید دلالت ظهور اطلاقی آن.

أ. به لحاظ ظهور وضعی، چهار نظریه وجود دارد:

1. صیغه افعل برای دلالت بر مرّة وضع شده و استعمال آن در تکرار مجازی است؛

2. صیغه افعل برای دلالت بر تکرار وضع شده و استعمال آن در مرّة مجازی است؛

3. صیغه افعل مشترک لفظی میان مرّه و تکرار بوده و برای هر یک جداگانه وضع شده است؛

4. صیغه افعل نه بر مرّه دلالت می‌کند و نه بر تکرار، بلکه فقط بر ' طلب نفس طبیعت ' ـ به نظر برخی ـ یا ' بعث اعتباری به طبیعت ' ـ به نظر برخی دیگر ـ دلالت می‌نماید و هیچ یک از ماده و هیئت آن بر فور یا تراخی دلالت نمی‌کند.

نظر چهارم مورد قبول محققان اصولی قرار گرفته است.

در کتاب ' کفایة الاصول ' آمده است:

' الحق ان الصیغة مطلقا لا دلالة لها علی المرة و لا التکرار، فان المنصرف عنها لیس الا طلب ایجاد الطبیعة المأموربها، فلا دلالة لها علی احدهما لا بهیئتها و لا بمادتها و الاکتفاء بالمرّة فانّما هو لحصول الامتثال بها فی الامر بالطبیعة کما لا یخفی. '

ب. به لحاظ ظهور اطلاقی:

برخی معتقدند اگر مولا در مقام بیان باشد و کلام خود را مطلق بیاورد، در صورت تمام بودن مقدمات حکمت، از اطلاق سخنان او مرّة استفاده می‌شود، زیرا در چنین جاهایی، این صیغه در ' صرف الوجود ' طبیعت ظهور دارد و صرف الوجود با به وجود آمدن اولین فرد در خارج پدید می‌آید و بعد از به وجود آمدن اولین فرد، عقل حکم می‌کند که خواسته مولا بر آورده شده است و اگر فرد دیگری را می‌خواست، باید در سخنانش به آن تصریح می‌نمود.

نیز ر.ک:معنای مرّه و تکرار.

منابع

1. کفایة الاصول : صفحه 100
2. شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (176-181)
3. سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه 61
4. تحریرالفصول جلد 1 : صفحه (653-654)
5. اصول الفقه جلد 2 : صفحه (156-157)
6. الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 99
7. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 241
8. تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 58
9. الموجز فی اصول الفقه جلد 2,1 : صفحه 64
10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مره و تکرار» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

وحدت و تکرار

وابسته

اوامر و نواهی، معنای مرّه و تکرار

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مره و تکرار به زیرصفحه مره و تکرار/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 193، 194
• اصول الاستنباط : صفحه 108، 109
• اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 20، 21، 22، 101
• اصول الفقه الاسلامی : صفحه 224
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 74، 84، 85، 107
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه (156-157)
• الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 378، 380، 384، 412
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 389
• الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 99، 100، 102، 104، 107، 176
• الفوائد الحائریة : صفحه 108
• اللمع فی اصول الفقه : صفحه 69
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 98، 99، 107، 281، 282
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 387، 388، 390، 401
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 303، 306، 308، 309
• المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 187
• الموجز فی اصول الفقه جلد 1,2 : صفحه 64
• الموجز فی اصول الفقه جلد 2,1 : صفحه 64
• الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 75، 76، 77
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 307، 308، 310، 311، 320
• بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 121، 123، 127
• تحریرالفصول جلد 1 : صفحه (653-654)
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 164، 166، 168، 175
• تقریرات اصول جلد -2 : صفحه 58
• تقریرات اصول : صفحه 58
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 168، 170، 178
• حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 181، 182، 184، 185، 194، 346
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 85
• سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه 61
• شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه (176-181)، 181
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 58
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 241
• فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 241
• فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 241
• کفایة الاصول : صفحه 100، 102، 106، 182
• مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 94
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 206، 207، 219، 223، 291
• معارج الاصول : صفحه 66
• معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 53، 92
• مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 249
• منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 515، 516
• منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 10
• نهایة الاصول : صفحه 124، 126
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 210، 211، 213، 214، 217، 223، 224