مسح گردن
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تَطَوُّق: حلقه وار قرار گرفتن چیزی بر چیزی/ مسح گردن علاوه بر مسح سر در وضو/ نمودار شدن نوری ضعیف دایرهوار بر جرم ماه در شب نخست.
تطوّق در اصل به معنای طوق داشتن و طوق عبارت است از چیزی که گرداگرد چیزی دیگر قرار گیرد و دایره وار مانند گردنبند نسبت به گردن آن را احاطه کند. در کلمات فقها تطوّق، در تطوّق خون بر پنبه، تطوّق در مسح و تطوّق هلال در بابهای طهارت و صوم به کار رفته و موضوع احکامی قرار گرفته است.
تطوّق خون بر پنبه: اگر خون حیض) ر حیض (با خون بکارت مشتبه گردد، زن پنبهای داخل فرج خود قرار میدهد، سپس بیرون میآورد. اگر خون دایرهوار در پنبه نقش بست، خون بکارت و اگر در پنبه فرو رفت، خون حیض است. 1
تطوّق در مسح: تطوّق در وضو بدعت است و جز در موارد تقیّه) ر تقیّه (جایز نیست؛ لیکن موجب بطلان وضو نمیشود. 2 برخی به ثبوت تعزیر) ر تعزیر (بر فاعل آن تصریح کردهاند. 3
تطوّق هلال: تطوّق هلال در شب اوّلی که ماه رؤیت میشود بنابر قول مشهور، دلیل بر دو شبه بودن ماه و اینکه شب قبل، شب اوّل ماه بوده است نمیشود. 4 هرچند برخی، تطوّق را دلیل بر آن دانستهاند. 5
1. الحدائق الناضرة 2 155 - 154 /3. قواعد الاحکام 205 /1؛ کشف اللثام 584 /1؛ البیان/ 3 51. رسائل المحقق الکرکی 4 65 /1. الحدائق الناضرة 5 290 /13. المقنع/ 184؛ کفایة الاحکام 263 /1؛ منهاج الصالحین) خوئی (278 /1.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 513
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مسح گردن» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: