عملکردها

علت ( قیاس )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

علت ( قیاس ) : وصف مشترک میان اصل و فرع در قیاس فقهی

علت (قیاس) از ارکان قیاس و به معنای وصفی است که وجود آن در اصل، باعث تعلق حکم شرعی به وصف گردیده است؛ به بیان دیگر، وصف مشترک میان اصل و فرع است که علت برای سرایت حکم اصل به فرع می‌گردد؛ برای مثال، در قیاس نبیذ به خمر، مجتهد از طریق نص پی می‌برد که خمر به خاطر وجود وصف ' اسکار ' حرام شده است ـ پس وصف اسکار همان علت (قیاس) است ـ آن گاه به دلیل وجود این وصف در نبیذ، حکم حرمت را از خمر (اصل) به نبیذ (فرع) سرایت می‌دهد.

منابع

  1. اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 606
  2. اصول الفقه جلد 4 : صفحه 56
  3. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 170
  4. اصول الفقه : صفحه 338
  5. علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه 60
  6. الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 173
  7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «علت ( قیاس )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تعلیل حکم، جامع ( قیاس )، قدر مشترک ( اصول فقه )، وصف جامع

اعم

ارکان قیاس

اخص

علت بسیط ( اصول فقه )، علت مرکب ( اصول فقه )
به لحاظ تعدی ازمحل:
علت قاصر، علت متعدی
به لحاظ کیفیت بیان:
علت صریح، علت غیر صریح
به لحاظ مستند:
علت شرعی، علت عرفی، علت عقلی ( اصول فقه )، علت لغوی
به لحاظ وجودنص:
علت مستنبط، علت منصوص

وابسته

شرایط علت، مبطلات علت، مسالک علت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه علت ( قیاس ) به زیرصفحه علت ( قیاس )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 174، 192، 193، 194، 232، 233، 245، 266، 267، 268، 276، 283
  • اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 606
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 170
  • اصول الفقه جلد 4 : صفحه 56، 146
  • اصول الفقه : صفحه 221
  • اصول الفقه : صفحه 338
  • اصول فقه : صفحه 274
  • الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه 98
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 2 : صفحه 172، 173، 180، 183، 186، 211، 212، 213، 215، 216، 222، 260، 490
  • الاحکام فی اصول الأحکام جلد 3 : صفحه 180
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 307، 308، 310، 311، 313
  • اللمع فی اصول الفقه : صفحه 296
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : صفحه 9، 125، 127، 131، 134، 135، 137، 233، 238، 244، 245، 256، 281، 282، 283، 285، 295، 302، 303، 311، 318، 320، 322، 336، 371، 444، 468
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 519
  • علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی : صفحه 60
  • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه 297
  • مبادی فقه و اصول : صفحه 230
  • مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 186
  • معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 226
  • مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 177