ایام تشریق
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ایّام تشریق
ایّام تشریق ( ایّام منی؛ ایّام معدودات ): روزهای یازده، دوازده و سیزدهم ذی حجّه.
وجه نامیدن روزهای یاد شده به ایّام تشریق، یا بدین علت است که گوشتهای قربانی (--» قربانی) در این ایّام، تکّه تکّه شده، در آفتاب خشک میشدند و یا بدین جهت که تا خورشید بر نیاید، قربانی انجام نمیگیرد.
منشأ تعبیر به ایّام تشریق در فقه، ورود آن در سنّت است. قرآن از این روزها به « ایّام معدودات » یاد کرده است. 1 از این موضوع در باب حج سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب گشته است.
روزه در منی: روزه گرفتن در اَیّام تشریق برای کسی که در منی (--» منی) است، حرام میباشد 2، لیکن در این که این حکم مخصوص کسی است که در حال انجام مناسک حج است و یا همه حاضران در منی را در بر میگیرد، اختلاف است. 3
بیتوته در منی: بیتوته در منی در اَیّام تشریق - علاوه بر مقدار زمان لازم برای رمی جمرات (--» رمی جمره) - برای حاجی مستحب است 4 و نیز مستحب است کسی حج از او فوت شده است، تا پایان ایّام تشریق در منی بماند. 5
رمی جمرات: پرتاب سنگ ریزهها به جمرات سه گانه در روزهای یازدهم و دوازدهم بر حاجی واجب است. این حکم همچنین در روز سیزدهم ذی حجّه
برای کسی که شب سیزدهم در منی مانده، ثابت است. 6
نَفر: کوچ کردن از منی بعد از ظهر روز دوازدهم، برای کسی که به قول مشهور، از زن و صید اجتناب کرده باشد که به آن نَفر اول گفته میشود و نیز روز سیزدهم بعد از رمی جمرات سه گانه هر چند قبل از ظهر، برای کسی که شب سیزدهم در منی مانده - که از آن به نَفر دوم تعبیر میشود - جایز است 7 (--» کوچ) .
قربانی: زمان قربانی برای کسی در منی است، چهار روز: از دهم ذی حجّه تا پایان اَیّام تشریق، و برای کسی که در منی نیست، سه روز: از دهم تا پایان روز دوازدهم ذی حجّه است 8 (--» قربانی) .
تکبیر: گفتن تکبیرهای وارد شده بعد از نمازهای واجب روز عید قربان و ایّام تشریق (نماز ظهر روز دهم تا نماز صبح روز سیزدهم) برای کسی که در منی است به قول مشهور، و نیز از نماز ظهر مذکور تا نماز صبح روز دوازدهم برای کسی که در سایر شهرها میباشد، مستحب است. 9
1 - بقره 203.
2 - جواهر الکلام 17 122.
3 - العروة الوثقی 2 243 و الحدائق الناضرة 13 390.
4 - جواهر الکلام 20 32.
5 - 19 91.
6 - 20 15 - 16.
7 - 36 - 42 و العروة الوثقی 2 541.
8 - جواهر الکلام 19 223.
9 - 11 382 - 385.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 741
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «ایام تشریق» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
- اعتکاف ایام تشریق، اعمال منا، اقامت ایام تشریق، تاخیر اعمال منا، تقصیر در منا، تکبیر ایام تشریق، حلق در منا، روزه ایام تشریق، روزه بدل قربانی حج، قربانی حج در ایام تشریق، لیالی تشریق، نذر روزه ایام تشریق
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه ایام تشریق به زیرصفحه ایام تشریق/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اعجاز القرآن : صفحه 130
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 2 : صفحه 325
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 17 : صفحه 48
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 7 : صفحه 320
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 448
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 279
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 20 : صفحه 15، 34، 45
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 741
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 648
- مهذب الاحکام جلد 14 : صفحه 369