عملکردها

مهادنه یک ساله

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

مهادنه یک ساله : مشروط بودن پیمان صلح با کفار به مدت یک سال

مهادنه‏ای که از جهت مدت، مشروط و محدود به یک سال باشد، دو فرض دارد.

1ـ مهادنه یک ساله با ضعف مسلمانان؛

2ـ مهادنه یک ساله با قوت مسلمانان.

فقها [۱] مهادنه یک ساله یا بیشتر از آن را در صورت ضعف مسلمانان جایز می‏دانند؛ دلیل مطلب مهادنه پیامبر (ص) در جریان صلح حدیبیّه است. امّا در صورت قوت مسلمانان در میان فقها چند قول است.

الف: قول به جواز که قول صاحب شرایع [۲] ، علامه در « تذکرة » [۳] و شهید ثانی در « مسالک » [۴] است.

دلیل این قول عبارت است از:

1ـ آیه پنجم سوره توبه: « فاذا انسلخ الاشهر الحرم فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم؛ وقتی ماه‏های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید »؛

2ـ اجماعی که علامه در « تذکره » آن را ادعا نموده است.

ب: قول به عدم جواز. شیخ طوسی در « مبسوط » قائل به این قول است [۵] . دلیل ایشان آیه پنجم سوره توبه است که می‏فرماید: « فاذا انسلخ الاشهر الحرم فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم؛ وقتی ماه‏های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید ». وجه دلالت آیه شریفة بر مدعای شیخ: 1ـ آیه شریفه، قتل مشرکان را در همه حال واجب دانسته و تنها چهار ماه را استثنا کرده است بنابراین بقیه ماهها بر همان عموم آیه باقی می‏مانند. [۶] 2 ـ مقتضای آیه، وجوب جهاد پس از ماهها حرام است که در هر سال یک بار تحقق می‏شود.

پانوشت

  1. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 333
  2. شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 333
  3. تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 356
  4. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 3 : صفحه 83
  5. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 51
  6. مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 22

منابع

  1. تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 355
  2. مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 30
  3. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
  4. مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 21
  5. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 52
  6. مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 22
  7. مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 21

اصطلاح‌نامه

اعم

مهادنه مدت دار

منابع

  • المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
  • تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 356
  • جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 297
  • شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 333
  • مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 21، 22
  • مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 3 : صفحه 83