ضرر ( اصول فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ ضرر ( اصول فقه )

◄ ضرر اخروی ( اصول فقه )

◄ ضرر دنیوی ( اصول فقه )

توضیح مفهومی

ضرر ( اصول فقه ) : هر گونه فشار و نقص وارد بر جان و مال و ناموس

ضرر، در لغت، ضد نفع، و در عرف، به معنای هر گونه رنج، زحمت، ناراحتی، مشقت، فشار و تکلف وارد برجسم و جان انسان و یا تلف و کاستی وارد بر مال وی است.

عنوان کلی ضرر در موارد ذیل تحقق می‌یابد:

1. ضرر جانی، هم چون قتل و ایراد ضرب و جرح بر شخص و یا خویشاوندان نزدیک وی؛

2. ضرر معنوی، هم چون تعرض به آبرو و ناموس شخص ولطمه زدن به حیثیت وی؛

3. ضرر مالی، مانند ربودن و یا اتلاف مال شخص و ایراد نقص به آن و تجاوز به حقوق مالی وی، از طریق ارتکاب اعمالی هم چون غصب؛

4. ممانعت از وجود پیدا کردن نفعی که مقتضی وجود آن حاصل شده است.

در علم اصول بحث ' ضرر ' در موارد متعددی مطرح شده است، از جمله در ضمن بحث ' قاعده لا ضرر و لا ضرار ' ـ به مناسبت این که مرحوم ' فاضل تونی ' یکی از شرایط جریان اصل برائت را مستلزم ضرر نبودن آن دانسته است و یا در ضمن بحث ' قاعده دفع ضرر محتمل ' در حجیت مطلق ظن.

نکته:

برخی معتقدند به ضرر مربوط به هتک حیثیت و آبروی شخص در اصطلاح، ' ضرر ' گفته نمی‌شود .

منابع

1. سیری کامل در اصول فقه جلد 11 : صفحه 342
2. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (169-180)
3. کفایة الاصول : صفحه 430
4. فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 435
5. فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 217
6. فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 175
7. تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 458
8. تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 461
9. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 79
10. القواعد الفقهیة جلد 1 : صفحه (54-55)
11. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اخص

ضرر اخروی ( اصول فقه )، ضرر دنیوی ( اصول فقه )

وابسته

دفع مضرت، قاعده دفع ضرر محتمل

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ضرر ( اصول فقه ) به زیرصفحه ضرر ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 516
• الرسائل جلد 1 : صفحه 28
• القواعد الفقهیة جلد 1 : صفحه (54-55)
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 105، 106، 107، 108
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 61، 79، 267
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (169-180)
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 450، 452، 460، 461، 468، 485
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 267
• تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 458، 461
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 276، 377
• سیری کامل در اصول فقه جلد 11 : صفحه 342
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 341، 342
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 175، 178
• فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 435، 534
• فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 217
• کفایة الاصول : صفحه 430، 432
• مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 522، 534
• منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 394، 396، 438