مصلحت در مهادنه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مصلحت در مهادنه : نافع بودن پیمان صلح با کفار برای مسلمانان
مقصود از مصلحت این است که عقد مهادنه با کافران در مجموع برای مسلمانان ضرر نداشته باشد.
از دیدگاه فقها [۱] ، جواز مهادنه مشروط به این است که فیالجمله مصحلت داشته باشد. به دو دلیل:
1ـ این شرط طبق حکم عقل و بر اساس مقتضای حکمت است؛
2ـ این شرط براساس مناسبت میان حکم و موضوع است. زیرا از یک طرف آیات فراوانی است که مؤمنان را به جهاد دعوت میکند و از طرف دیگر آیاتی نیز هست که فرمان به پذیرش صلح میدهد، بنابراین مهادنه در هر شرایطی جایز نیست بلکه منوط به وجود مصلحت است. [۲]
مصالحی که موجب جواز مهادنه میشود عبارتند از:
1ـ ضعف مسلمانان و ناتوانی آنها از ایستادگی در برابر کفار؛ [۳]
2ـ امید مسلمان شدن کافران؛ [۴]
3ـ به دست آوردن مال از کافران؛ [۵]
4ـ تبلیغ مثبت به سود نظام اسلامی به عنوان نظامی که به دشمنانش نیز پیشنهاد صلح میکند؛ [۶]
5ـ ترساندن دشمن دیگری که به دلیل درگیر بودن نظام اسلامی به جنگ، در آن طمع بسته و میخواهد از این فرصت بهره برداری کند. [۷]
نکته: از آن جا که مصالح مهادنه نیز همچون مصادیق جهاد، دارای مراتب بوده و اهمیّت آنها متفاوت است و هر کسی نمیتواند آن را معین و منحصر نماید، لذا بر عهده امام است که مصالح را تشخیص داده و اقدام به مهادنه نماید.
پانوشت
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
- ↑ مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه (9-10)
- ↑ جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
- ↑ مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 11
منابع
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293
- تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 353
- قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 516
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 3 : صفحه 82
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 9
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه (10-12)
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 468
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 467
- تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه 11
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مصلحت در مهادنه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
منابع
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 2 : صفحه 50
- تذکرة الفقهاء (ط ج) جلد 9 : صفحه 352، 353
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 3 : صفحه 467، 468
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 21 : صفحه 293
- قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 516
- مجله فقه اهل بیت جلد 11،12 : صفحه (9-10)، (10-12)، 11
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 3 : صفحه 82