حبس موقت ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
2. حبس موقّت: مهمترین موارد حبس موقّت عبارت است از:
الف. خودداری زوج از رجوع و همبستر شدن و یا طلاق دادن همسر، در صورتی که سوگند خورده باشد با او همبستر نشود. حاکم شرع زوج را به زندان میافکند و در خوردن و آشامیدن بر او سخت میگیرد تا به یکی از دو کار گردن نهد28) ر ایلاء (.
ب. بدهکاری که به رغم توانایی بر ادای دین از پرداخت آن خودداری میورزد، حاکم میتواند او را به زندان افکند و بر او سخت بگیرد تا بدهیاش را بپردازد یا اموالش را بفروشد و بین طلبکاران تقسیم کند و در فرض ادّعای اعسار اگر نتواند ادّعای خود را ثابت کند، زندانی میشود تا آن را ثابت نماید29) ر اعسار (.
ج. در کفالت کسی از دیگری، مکفول له میتواند از کفیل بخواهد جهت ادای حق، مکفول را احضار کند و در صورت خودداری وی از این کار، میتواند از حاکم بخواهد او را به زندان افکند تا مکفول را تحویل دهد یا خود، حق را بپردازد. 30
د. در اقرار اگر مُقِرّ به چیزی مبهم اقرار نماید، حاکم وی را به تفسیر آن ملزم میکند و بنابر قول مشهور در صورت امتناع از تفسیر، او را تا تبیین آن به زندان میافکند. 31
ه. به گفته برخی، اگر ولیّ مقتول نابالغ یا دیوانه باشد، قاتل تا زمان بلوغ کودک یا برطرف شدن دیوانگی مجنون، زندانی میشود و ولیّ آنان حقّ استیفای قصاص ندارد. 32
و. بنابر قول عدّهای، در جایی که منکر سکوت کند و حاضر به جواب نباشد، قاضی او را به زندان میافکند تا پاسخ دهد. 33
ز. طبق نظر جمعی، متهم به قتل، در صورت درخواست ولیّ دم، از سوی قاضی زندانی میشود تا اقامه بیّنه) ر بیّنه (کند. 34 برخی، مدّت حبس را شش روز35 و برخی قدما سه روز36 ذکر کرده اند
برخی دیگر گفتهاند: در صورتی که قاضی نیز به سبب شواهدی او را متهم به قتل بداند، شش روز به زندان افکنده میشود و در غیر این صورت، حبس جایز نیست.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 205