شرایط خبر متواتر

توضیح مفهومی

شرایط خبر متواتر : امور دخیل در تحقق تواتر یقین آور برای یک خبر

شرایط خبر متواتر، شرایطی است که نبود آنها سبب انتفای تواتر خبر می‌گردد. برخی از این شرایط مربوط به راویان و برخی دیگر مربوط به شنوندگان می‌باشد، که در ذیل بیان می‌گردد:

1. تعداد راویان از نظر کثرت به حدی باشد که عادتاً تبانی همه آنها بر دروغ محال باشد؛

2. علم راویان به مضمون خبر از روی حس باشد ـ نه حدس ـ یعنی آن چه را که دیده و یا شنیده‌اند روایت کنند؛ بنابراین، خبر دادن از مسائل غیر محسوس ـ استنباطی ـ مانند حدوث یا قدم عالم اگرچه به حد تواتر برسد، مفید علم نخواهد بود؛

3. تعداد راویان در تمام طبقات خبر دهندگان ـ چه طبقه اول چه وسط و چه آخر ـ به حد تواتر برسد؛ بنابراین، اگر تعداد راویان طبقه اول به حد نصاب برسد، ولی تعداد راویان طبقه دوم و یا سوم کمتر از حد نصاب باشد، آن خبر، متواتر محسوب نشده و مفید یقین نخواهد بود.

اما شرایطی که برای شنوندگان بیان شده، عبارت است از:

1. شنوندگان قبل از شنیدن خبر، به مفاد آن عالم نباشند، چون علم سابق به مضمون خبر، مستلزم تحصیل حاصل بوده و تحصیل حاصل محال می‌باشد؛

2. شنونده، به شبهه یا عقیده‌ای بر خلاف مضمون خبر معتقد نباشد، زیرا در این صورت برای او به مضمون خبر قطع حاصل نخواهد شد. این شرط را مرحوم ' سید مرتضی ' بیان نموده و گفته است: اخبار متواتر مربوط به معجزات انبیا مانند انشقاق قمر و ناله استوانه و خبرهای متواتر مربوط به نصب حضرت علی (ع) به عنوان خلیفه از جانب رسول الله (ص) در مخالفان، به دلیل وجود تعصبات و شبهات، قطع ایجاد نمی‌کند؛ ولی اگر همین تعداد افراد از وجود جزایری در مناطق دور یا از وقوع حادثه‌ای تاریخی خبر می‌دادند حتماً برای آنها قطع می‌آورد؛ بنابراین، خالی الذهن بودن شنونده و نبودن شبهه یا اعتقاد مخالف، از شرایط تأثیر خبر متواتر در شنونده است.

شرایط دیگری نیز برای حصول علم به خبر متواتر بیان شده است.

منابع

1. معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 186
2. مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 163
3. مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 200
4. اصول الفقه : صفحه 252
5. تحریرالمعالم : صفحه 160
6. الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (195-196)
7. اصول فقه : صفحه 206
8. اصول الفقه جلد 3 : صفحه (127-129)
9. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 68
10. مقالات اصولی : صفحه 28
11. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 415
12. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «شرایط خبر متواتر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

شروط تواتر

وابسته

خبر متواتر ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شرایط خبر متواتر به زیرصفحه شرایط خبر متواتر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 291، 294
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 68
• اصول الفقه جلد 3 : صفحه (127-129)
• اصول الفقه : صفحه 252
• اصول فقه : صفحه 206
• الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 267، 269
• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (195-196)
• الذریعة الی اصول الشریعة جلد 2 : صفحه 18
• انوار الاصول جلد 2 : صفحه 415
• تحریرالمعالم : صفحه 160
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 138
• عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 256، 258، 261، 264، 268
• مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 200
• مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 163
• معارج الاصول : صفحه 139
• معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 186
• مقالات اصولی : صفحه 28