حد تخصیص
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حد تخصیص : آخرین حدّ مجاز تخصیص یک عام
حد تخصیص، به معنای آخرین حد تخصیص زدن یک عام است که در نزد عرف و اهل زبان مجاز و مورد پسند می‌باشد؛ به بیان دیگر، حد تخصیص به معنای بیشترین تعداد از افراد خاص است که در یک تخصیص می‌توان از تحت شمول حکم عام خارج نمود، به گونه‌ای که خروج بیش از آن، نزد عرف و اهل زبان غلط و ناپسند بوده و به استهجان تخصیص منجر می‌گردد. درباره حد تخصیص، میان علما اختلاف وجود دارد:
1. بعضی هم چون مرحوم ' سید مرتضی '، ' شیخ طوسی ' و ' ابن زهره ' معتقدند عام را تا زمانی که حتی یک فرد تحت آن باقی بماند، می‌توان تخصیص زد؛
2. بعضی، باقی ماندن سه فرد و برخی دو فرد را در تحت عام آخرین حد تخصیص دانسته‌اند؛
3. بسیاری معتقدند تا اندزه‌ای می‌توان عام را تخصیص زد که تعداد افراد باقی مانده در تحت آن، نزدیک به تعداد کل افراد عام باشد.
منابع
- معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه 110
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 81
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 252
- قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 241
- تحریرالمعالم : صفحه 110
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «حد تخصیص» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حد تخصیص به زیرصفحه حد تخصیص/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.