خط نسخ
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
خط نسخ : از رسم‌الخط‌های قرآنی
خط نَسخ از مهم‌ترین خط‌های عربی و ریشه آن، خط نبطی شایع در شمال حجاز و شام است که اعراب آن را هنگام تجارت از آنان فراگرفتند.
از کتیبه‌های پیش از ظهور اسلام و پس از آن و از نامه‌ها و خطوط آغاز اسلام تا نیمه‌های قرن اول و از نامه‌ها و مکاتبات بر اوراق بردی و… تا قرن سوم و چهارم هجری به دست می‌آید که خط نسخ خطی هم‌پایه و هم‌عرض خط کوفی بوده است. خط نسخ گرچه در دوره رونق خط کوفی تحت‌الشعاع آن خط بود و چندان رواجی نداشت، ولی در اواخر قرن سوم و طلیعه قرن چهارم هجری تحت موازین هندسی خط ابن‌مقله به چنان درجه‌ای از کمال رسید که وارث و ناسخ دیگر خطوط عربی و اسلامی شد و مصاحف و دیگر کتب به‌تدریج به این خط نگارش یافت.
پس از ابن‌مقله، علی بن هلال بر اساس قواعد ابن‌مقله اصلاحات تازه‌ای را آغاز کرد و به تحسین و استوار ساختن این خط پرداخت.
امروزه خط نَسخ از جهت زیبایی و آسان‌خوانی در مقایسه با دیگر خطوط، در درجه اول، و از نظر سهولت نوشتن در درجه سوم پس از خط شکسته نستعلیق است.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خط نسخ به زیرصفحه خط نسخ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.