عملکردها

خط کوفی

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

خط کوفی : از رسم‌الخط‌های قرآنی

گفته می‌شود ریشه خط کوفی از خط سریانی گرفته شده است و عرب‌ها آن را از ساکنان عراق فراگرفتند.

از خط کوفی در کتابت قرآن و دیگر مکاتبات و تا پیش از دوره رواج و رونق خط نسخ (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم) استفاده می‌شد. پس از اصلاحات ابن‌مقله روی خط نسخ و با توجه به رسایی و آسان‌خوانی آن، به‌تدریج از رواج خط کوفی کاسته شد.

خط کوفی به خط حیری (منسوب به شهر حیره نزدیک کوفه) نیز معروف است؛ زیرا جایگاه تحول خط سریانی به خط کوفی، شهر «حیره» بود.

پس از انتقال مرکز خلافت اسلامی از مدینه به کوفه، خط «حیری» به خط «کوفی» معروف شد.

خط «جزم»، «انباری» و «حجازی» از دیگر نام‌های خط کوفی است.

خط کوفی به دو دسته تقسیم می‌شود: 1. کوفی مشرقی؛ 2. کوفی مغربی.

خط کوفی برای هر گونه تزئین روی کتاب‌ها، ابنیه، ظروف و… کاملاً مناسب بود؛ زیرا ترکیب حروف آن از جهت عمودی و افقی بودن و اتصال آن‌ها به یکدیگر بر حسب ذوق کاتب، امکان پذیر است. همچنین علامت‌ها، نقطه و اعراب نیز به زیبایی آن می‌افزاید؛ به‌ویژه اگر علامت را - چنان‌که معمول بوده است- با مرکّب الوان و زر نوشته باشند.

خط کوفی در پیدا شدن سلسله خط‌های نگارشی اسلام رتبه اول را دارد؛ ولی امروز از لحاظ کاربرد در رتبه آخر جای گرفته است.

منابع

  1. التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 354
  2. تاریخ قرآن : صفحه 496
  3. اطلس خط : صفحه (188-193)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «خط کوفی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

خط حیری

اعم

خط عربی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خط کوفی به زیرصفحه خط کوفی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آشنایی با علوم قرآن جلد 1 : صفحه 359
  • اطلس خط : صفحه (188-193)
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 354، 359
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 17
  • تاریخ قرآن : صفحه 496