حذف اختزال

توضیح مفهومی

حذف اختزال : حذف یک یا چند کلمه از کلام

«حذف اختزال» از اقسام ایجاز حذف است. «اختزال» در لغت به معنای جدا شدن و قطع کردن است، و در اصطلاح اهل معانی، به حذف یک کلمه یا بیشتر از آن «حذف اختزال» می‌گویند؛ چه آن کلمه اسم باشد یا فعل یا حرف.

حذف اختزال در قرآن مصادیق فراوان دارد که برای حذف هریک از اسم، فعل و حرف، یک مثال بیان می‌شود:

حذف اسم: «حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ» (نساء// 23) ؛ یعنی «حرمت علیکم نکاح امهاتکم».

حذف فعل: «وَقِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ خَیْرًا» (نحل// 30) ؛ یعنی «قالوا انزل خیراً».

حذف حرف: «وَلاَ تَعْزِمُواْ عُقْدَةَ النِّکَاحِ» (بقره// 235) ؛ یعنی «علی عقدة النکاح».

مثال حذف بیشتر از یک کلمه: «فَإِنَّهَا مِن تَقْوَی الْقُلُوبِ» (حج// 32) ؛ یعنی «فان تعظیمها من افعال ذوی تقوی القلوب».

نیز ر.ک:ایجاز حذف.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 134
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 206
3. التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 386
4. محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 230
5. قرآن ثقل اکبر : صفحه 246

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حذف اختزال» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اختزال

اعم

ایجاز حذف

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حذف اختزال به زیرصفحه حذف اختزال/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 206
• اسباب النزول جلد 3 : صفحه 150
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 206
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 134
• البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (150-272)
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 386، 465
• قرآن ثقل اکبر : صفحه 246
• محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 230