سُوَر مثانی

توضیح مفهومی

سُوَر مثانی : از اسامی گروهی سوره‌ها

آرای دانشمندان در تعیین سور مثانی، وجه تسمیه و تعریف آن‌ها، مختلف است.

سیوطی می‌گوید: «مثانی به سوره‌هایی می‌گویند که پس از مئین قرار می‌گیرند، و چون ترتیب سوره‌ها بر سبع طوال، آن‌گاه مئین و سپس مثانی است پس از سبع‌طوال نخستین مرتبه به مئین و مرتبه دوم به مثانی تعلق دارد؛ لذا به آن مثانی گفته‌اند».

فراء می‌گوید: «مثانی، سوره‌هایی هستند که تعداد آیاتشان کمتر از یکصد آیه باشد».

طبرسی می‌گوید: «مثانی، عبارت از سوره‌هایی است که پس از سبع‌طوال قرار دارند». و سپس می‌گوید: «به نظر برخی از علما مثانی تمام سوره‌های قرآن را دربرمی‌گیرد. و دلیل آن هم آیه: «الله نزّل أحسن الحدیث کتاباً متشابهاً مثانی» (زمر// 23) است و علت خواندن همه سوره‌های قرآن به مثانی این است که خداوند در قرآن امثال، حدود، فرایض و احکام را یکی پس از دیگری قرار داده و آن‌ها را به هم پیوسته و ضمیمه کرده است».

برخی گفته‌اند سوره‌هایی که عدد آیات آن‌ها زیر یکصد باشد و نزدیک به بیست سوره‌اند، مثانی نامیده می‌شوند. چون این‌ها قابل تکرار و کوتاهند بیش از یک مرتبه تلاوت می‌شوند.

سوره‌های فاتحه، بقره، برائت، حج، قصص، نمل، عنکبوت، نور، انفال، مریم، روم، یس، فرقان، حجر، رعد، سبا، ملائکه، ابراهیم، ص، محمد، لقمان، زمر، زخرف، ق، مؤمن، سجده، احقاف، جاثیه، دخان و احزاب را از سوره‌های مثانی شمرده‌اند.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 245
2. تاریخ قرآن : صفحه 595
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 220
4. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 352

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سُوَر مثانی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سُوَر سبع مثانی

اعم

اسامی گروهی سُوَر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سُوَر مثانی به زیرصفحه سُوَر مثانی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آشنایی با علوم قرآن : صفحه 7
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 220
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 245، 258
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 221
• تاریخ قرآن : صفحه 595
• تاریخ قرآن : صفحه 80
• علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه (321-322)
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 352
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 102
• پژوهشی پیرامون آخرین کتاب الهی : صفحه 221