جمع ابوبکر بن ابی قحافه

توضیح مفهومی

جمع ابوبکر بن ابی قحافه : جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه اول

منظور از جمع ابوبکر- به عقیده معتقدان به جمع‌آوری قرآن کریم پس از عصر نبوت رسول خدا- آن است که قرآن‌کریم به دستور ابوبکر و به پیشنهاد عمر و پس از کشته شدن بسیاری از قاریان و حافظان قرآن در جنگ یمامه، توسط زید بن ثابت و از روی نوشته‌های مختلف قرآنی و نیز شهادت شاهدانی از صحابه جمع‌آوری شد. این مصحف بعدها به عمر و سپس به حفصه منتقل شد، و بنا به پاره‌ای از روایات اهل‌سنت، این مصحف اساس مصحف عثمانی است.

اما بسیاری از محققان از جمله زرکشی، زرقانی، عبدالصبور شاهین، آیت الله خویی، آیت الله معرفت، دکتر صبحی‌صالح و علامه جعفر مرتضی عاملی معتقدند جمع قرآن در زمان رسول خدا (ص) انجام شده است.

آیت‌الله خویی در این‌باره می‌فرماید: «انتساب جمع قرآن به خلفا، امری است موهوم و مخالف کتاب، سنت، عقل و اجماع. حتی اگر بپذیریم که ابوبکر در ایام خلافتش قرآن را جمع‌آوری کرد، بدون شک این کیفیت جمع که در روایات اهل‌سنت آمده، دروغ است و جمع قرآن مستند به تواتر میان مسلمین بود…».

صاحب کتاب ~التمهید~ نیز معتقد است: «تنظیم و ترتیب قرآن به صورت مصحف کار زید نبود؛ بلکه زید قرآن را در صحیفه‌هایی قرار داد…؛ لذا کار او جمع و نگهداری از پراکنده شدن و از بین رفتن بود؛ از این رو، زید آن مجموعه را «مصحف» ننامید.

نیز ر.ک:جمع بین اللوحین.

منابع

1. مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه 5
2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (233-239)
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 203
4. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (74-78)
5. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (246-253)
6. حقایق هامة حول القرآن الکریم : صفحه (109-137)
7. تاریخ القرآن : صفحه 104
8. مباحث فی علوم القرآن : صفحه (74-78)
9. البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 257
10. البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 240

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «جمع ابوبکر بن ابی قحافه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

جمع بکری، جمع دوم، جمع زید بن ثابت

اعم

جمع قرآن

وابسته

جمع بین اللوحین، جمع صحف، مصحف ابو بکر بن ابی قحافه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه جمع ابوبکر بن ابی قحافه به زیرصفحه جمع ابوبکر بن ابی قحافه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول جلد 1 : صفحه 297
• اسرار ترتیب القرآن : صفحه 44
• اسلام و هنر : صفحه 91
• اعجاز القرآن بین المعتزلة و الاشاعرة : صفحه 115
• اعجاز قرآن : صفحه 212
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (74-78)، 203
• الاعجاز البیانی للقرآن : صفحه 115
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (233-239)، 239، 281
• البیان فی تفسیر القرآن : صفحه 240، 257
• البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 92، 240، 242، 243
• التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (297-300)
• الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 50
• تاریخ القرآن : صفحه 104
• حقایق هامة حول القرآن الکریم : صفحه (109-137)
• مباحث فی علوم القرآن : صفحه (74-78)
• مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه 5
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (246-253)، 249، 252، 253، 262