آیات مجمل
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیات مجمل : آیاتی با اجمال در مفهوم آن
برای مجمل دو معنا ذکر کرده‌اند:
1. 'مجمل' لفظ مبهمی است که مرادش قابل فهم نیست و در مقابل 'مبیَّن' است؛ بنابراین 'آیات مجمل' آیاتی هستند که معنا و مفهوم آن‌ها روشن نباشد.
2. مجمل مقابل مفصَّل و آن بیان کلامی به صورت مختصر و سربسته و بدون تفصیل است؛ از این رو به آیاتی 'مجمل' گویند که فهرست‌وار و بدون تفصیل نازل شده باشند و از ظاهر آیه، مراد و معنای آن به روشنی معلوم نشود و محتاج توضیح باشد. بیشتر 'آیات‌الاحکام' از این سنخند؛ مانند: «وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ» و «وَلِلّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا» که مبیّن این آیات، احادیث نبوی است.
صاحب ~بصائر ذوی التمییز~ آیات ذیل را مجمل دانسته است:
1. «وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِکُمْ لَمَّا ظَلَمُواْ» (یونس//13) .
2. «ذَلِکَ مِنْ أَنبَاء الْقُرَی نَقُصُّهُ عَلَیْکَ مِنْهَا قَآئِمٌ وَحَصِیدٌ» (هود//100) .
3. «وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (الحج//77) .
4. «قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعًا» (الأعراف//158) .
5. «تُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ» (النور//31) .
نیز ر.ک:مجمل.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (59-60)
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه (105-106)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 184
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیات مجمل» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات مجمل به زیرصفحه آیات مجمل/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (59-60)، 62
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه (183-184)، 184
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 3 : صفحه 161
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 220
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه (105-106)
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه 308
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 156، 157
- ویژه نامه مرکزترجمه قرآن مجیدبه زبانهای خارجی : صفحه 47