واسطه عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
واسطه عقلی : لازمه عقلی مستصحب و واسطه ثبوت حکمی شرعی برای مستصحب
واسطه عقلی، مقابل واسطه شرعی بوده و عبارت است از لازمه عقلی مستصحب که اثر شرعی (حکم شرعی) به واسطه آن بر مستصحب بار می‌گردد، مانند: عروض حکم ' وجوب تصدق ' بر حیات زید به واسطه تنفس یا تحیز (اشغال مکان) او که از لوازم عقلی حیات زید می‌باشد، و یا مثل این که پدری در تاریخ اول اسفند فوت کند و پسر او نیز در تاریخ سی ام بهمن ناپدید گردد و چند روز بعد جسد او پیدا شود، در این صورت، هنگامی فرزند از پدر ارث می‌برد که ثابت شود وی هنگام مرگ پدر زنده بوده و بعد از وی فوت کرده است، حال اگر به کمک استصحاب حیات پسر، زنده بودن او تا اول اسفند ثابت شود، لازمه عقلی آن، تأخر فوت پسر از فوت پدر است و به واسطه این لازمه عقلی، اثر شرعی (ارث بردن او از پدر) ثابت می‌گردد.
این نوع از استصحاب، اصل مثبت نامیده می‌شود که در حجیت آن اختلاف وجود دارد.
نیز ر.ک:اصل مثبت.
منابع
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه 443
- شرح رسائل جلد 5 : صفحه (287-289)
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 434
- الرسائل جلد 1 : صفحه 185
- فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : صفحه (102-103)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه واسطه عقلی به زیرصفحه واسطه عقلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.