دوران بین تعیین و تخییر عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
دوران بین تعیین و تخییر عقلی : تردید در مخیّر بودن بین چند چیز به حکم عقل، و یا متعیَّن بودن یکی از آنها
دوران بین تعیین و تخییر عقلی، مقابل دوران بین تعیین و تخییر شرعی می‌باشد و در جایی است که دوران بین تعیین و تخییر بوده و تخییر آن عقلی باشد؛ به بیان دیگر، جایی است که مکلف‌به تحقق وجوب علم دارد، اما آن وجوب مردد است بین عنوان خاص ـ که نتیجه آن تعیین است ـ و عنوان عام ـ که نتیجه آن تخییر است ـ، مانند آن که می‌داند اطعام واجب است، اما نمی‌داند آیا وجوب اطعام به انسان تعلق گرفته تا خصوص انسان متعین باشد یا به حیوان تعلق گرفته تا مکلف مخیر باشد بین اطعام هر یک از افراد حیوان.
میان اصولیون اختلاف است که آیا در دوران بین تعیین و تخییر عقلی احتیاط جاری می‌شود یا برائت؛ عده‌ای آن را به دوران بین اقل و اکثر ملحق دانسته و به برائت حکم می‌کنند و عده‌ای آن را به دوران بین متباینین ملحق نموده و قاعده اشتغال را جاری و در عمل احتیاط می‌نمایند.
منابع
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 437
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه (458-464)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دوران بین تعیین و تخییر عقلی به زیرصفحه دوران بین تعیین و تخییر عقلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.