آیه اعتداء
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه اعتداء: آیه 194 سوره بقره.
آیه «... فَمَنِ اعتَدی عَلَیکُم فَاعتَدُوا عَلَیهِ بِمِثلِ مَا اعتَدی عَلَیکُم... » بیانگر قانون کلّی
در رویارویی با متجاوز است. بر اساس این آیه شریفه، هر کسی که بناحق به حریم دیگری تجاوز نماید، دیگری می‌تواند در مقام دفاع و گرفتن حق خود مقابله به مثل کند. از این قانون کلّی، در باب‌های جهاد، غصب، حدود و قصاص، فروع متعدّدی استخراج شده است مانند جواز تقاص (--» تقاص) از مال غاصب به مقدار غصب شده، در صورت بر نگرداندن مال، جواز قصاص به مثل و عدم جواز آن به بیشتر از مثل، عدم جواز قصاص در صورت عدم امکان آن به مقدار مثل، و جواز پیکار با دشمن در ماه‌های حرام (--» ماه‌های حرام) در صورت مبادرت وی به جنگ در این ماه‌ها. 1
1 - کنز العرفان 1 344 و 2 83 و زبدة البیان 397.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 163