طرق شناخت نسخ
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
طرق شناخت نسخ : راههای شناخت آیات ناسخ و منسوخ در قرآن
هرگاه دو دلیل شرعی با هم تعارض حقیقی داشته و یکی متأخر و دیگری متقدم باشد، و به هیچ وجه قابل جمع و تأویل نباشند، یکی از دو دلیل (متقدم) ، منسوخ و دیگری (متأخر) ناسخ خواهد بود.
راههای شناخت ناسخ از منسوخ: بنا به گفته سیوطی برای شناخت نسخ، تنها به یکی از سه راه ذیل می‌توان اعتماد کرد:
1. نقل صریح از رسول خدا (ص) ؛ 2. نقل صحیح از صحابه؛ 3. وجود دلیلی تاریخی بر تأخّر یکی از دو دلیل متعارض.
در تشخیص ناسخ اگر رأی و اجتهاد مجتهدان و قول مفسران مستند به یکی از سه راه مذکور نباشد، هیچ اعتباری ندارد. گاهی از «طرق شناخت نسخ» به «امارات نسخ» و «راههای شناخت ناسخ و منسوخ» نیز یاد می‌شود.
منابع
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 225
- النسخ فی القرآن الکریم : صفحه 19
- الناسخ و المنسوخ بین الاثبات و النفی : صفحه 20
- نظریه النسخ فی الشرایع السماویة : صفحه (131-136)
- هدی الفرقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 104
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «طرق شناخت نسخ» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه طرق شناخت نسخ به زیرصفحه طرق شناخت نسخ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.