حصر اضافی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
حصر اضافی : اختصاص دادن چیزی به یک شیء و سلب آن از برخی اشیای دیگر
حصر اضافی، مقابل حصر حقیقی و به معنای اثبات حکم برای موضوعی و نفی آن از برخی از غیر آن است، مانند: « و ما محمّد الاّ رسول قد خلت من قبله الرسل » [۱] .
این آیه در صدد نفی همه صفات پیامبر (ص) - غیر از رسالت - نیست، بلکه به نفی صفت خاصی نظر دارد، زیرا برخی مؤمنان درباره پیامبر (ص) بر این باور بودند که وی جاودانه است و هرگز از دنیا نمی‌رود. آیه در مقام رفع این شبهه می‌فرماید: پیامبر (ص) فقط یک فرستاده است و همیشگی نیست؛ یعنی فقط جاودانگی او را نفی می‌کند نه سایر صفات او را.
پانوشت
منابع
- شرح اصول فقه جلد 1 : صفحه 271
- فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 507
- فرهنگ نامه اصول فقه