اجتهاد مرکب

توضیح مفهومی

اجتهاد مرکب : ارائه حکم فقهیِ بر آمده از تلفیق آرای مجتهدان قبلی

اجتهاد مرکب، یا تلفیق در اجتهاد، به معنای آن است که مجتهدی، در یک موضوع که دو یا چند مجتهد، در آن اجتهاد نموده و دو یا چند نظریه متفاوت ارائه داده‌اند، دست به اجتهادی جدید بزند و نظری را ارائه نماید که تلفیقی از نظریات مجتهدان قبلی است، و به عنوان رأی جدید مطرح می‌شود در واقع، او از هر قولی، بخشی را گرفته و تلفیقی از آنها را به عنوان نظر خود مطرح می‌نماید.

لازم به ذکر است که این اصطلاح در کتاب‌های اهل سنت به ندرت به کار رفته است و شاید اولین بار در کلام ' شیخ احمد سنهوری ' به کار گرفته شده و تعریف یاد شده، از وی نقل گردیده است.

به ' سنهوری ' اشکال شده که تعریف این اصطلاح، با نامی که بر آن گذاشته شده، تناسب ندارد، زیرا اگر نظر مجتهد طبق مبانی اجتهادی به دست آمده باشد، به آن اجتهاد مصطلح می‌گویند و وجهی برای تغییر نام آن به اجتهاد تلفیقی و مرکب وجود ندارد، و اگر شخص بدون به کارگیری اصول اجتهاد، چند نظر را با یک دیگر ترکیب نموده است، به آن، اجتهاد اطلاق نمی‌شود.

پانوشت

1. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اجتهاد مرکب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تلفیق در اجتهاد

اعم

اجتهاد ( عام )

وابسته

تلفیق در تقلید

منابع

• الاجتهاد اصوله و احکامه : صفحه (222-224)