عملکردها

تفاوت میان نسخه‌های «استعمال صیغه نهی در غیر تحریم»

از دانشنامه علوم اسلامی

 
جز (۱ نسخه واردشده)
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۳۵

توضیح مفهومی

استعمال صیغه نهی در غیر تحریم : از گونه‌های مجاز لغوی

گفته شده است که هر گاه صیغه نهی در غیر تحریم به کار برده شود، از انواع «مجاز لغوی» به شمار می‌آید؛ چون حقیقت نهی، تحریم است و گاهی از اصل خود عدول کرده، و مجازاً در غیر آن به‌کار می‌رود؛ مانند:

1. کراهت: «وَلاَ تَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحًا» (اسراء// 37) .

2. دعا: «رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا» (آل عمران// 8) .

3. ارشاد: «لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْیَاء إِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ» (مائده// 101) .

4. تسویه: «فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا» (طور// 16) .

5. احتقار و تقلیل: «لاَ تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَی مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ» (حجر// 88) .

6. بیان عاقبت: «وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ» (آل عمران// 169) .

7. یأس: «لاَ تَعْتَذِرُواْ» (توبه// 66) .

8. اهانت: «قَالَ اخْسَؤُوا فِیهَا وَلَا تُکَلِّمُونِ» (مؤمنون// 108).

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 278

اصطلاح‌نامه

اعم

مجاز لغوی ( علوم قرآنی )

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 136، 278
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 315