آیه امانات

توضیح مفهومی

آیه امانات : آیه 58 سوره نساء، در باره وجوب برگرداندن امانت‌ها به صاحبانش

آیه 58 سوره نساء را 'آیه امانات' می‌گویند: «إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَی أَهْلِهَا وَإِذَا حَکَمْتُم بَیْنَ النَّاسِ أَن تَحْکُمُواْ بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُم بِهِ إِنَّ اللّهَ کَانَ سَمِیعًا بَصِیرًا»؛ «خدا به شما فرمان می‏دهد که سپرده‏ها را به صاحبان آنها رد کنید و چون میان مردم داوری می‏کنید به عدالت داوری کنید در حقیقت نیکو چیزی است که خدا شما را به آن پند می‏دهد خدا شنوای بیناست».

طبق روایتی از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) اوامر و نواهی خداوند، امانت‌های او است. و نیز گفته شده است که این آیه خطاب به حکمرانان است که امانات مردم را به آن‌ها برگردانده، به عدالت حکمرانی کنند.

محمدبن ابراهیم نعمانی از زراره روایت کرده است که تفسیرِ این آیه را از امام باقر (ع) پرسیدم؛ حضرت فرمودند: 'خداوند امر کرد امانت‌ها را به امام بعد برساند و او نباید مخفی کند. ‌ای زراره! آیا آیه: «وَإِذَا حَکَمْتُم بَیْنَ النَّاسِ…» را شنیده‌ای؟ آنان حکام هستند و آیه خطاب به حکام است'.

به هر حال، 'امانت' معنای وسیعی دارد و سرمایه مادی و معنوی را شامل می‌شود و هر مسلمانی طبق صریح این آیه وظیفه دارد در هیچ امانتی به هیچ کس خیانت نکند؛ خواه صاحب حق مسلمان باشد یا غیر مسلمان. و این در واقع، یکی از مواد 'اعلامیه حقوق بشر در اسلام' است که تمام انسان‌ها در برابر آن یکسانند.

منابع

1. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 3 : صفحه 98
2. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 1 : صفحه 523
3. تفسیر نمونه جلد 3 : صفحه 430
4. التفسیر الکبیر جلد 10 : صفحه (137-139)
5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 114
6. اسباب النزول : صفحه 163
7. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 4 : صفحه 378

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه امانات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 065 نساء

اعم

اسامی آیات، سوره نساء

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه امانات به زیرصفحه آیه امانات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 163
• اسباب النزول : صفحه 109
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 114
• التفسیر الکبیر جلد 10 : صفحه (137-139)
• التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 207
• الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 1 : صفحه 523
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 4 : صفحه 378
• تفسیر نمونه جلد 3 : صفحه 430
• دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی جلد 1 : صفحه 77
• لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 61، 62
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 3 : صفحه 98
• نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 4 : صفحه 378