تساقط جزئی

توضیح مفهومی

تساقط جزئی : ترک عمل به بخش اختصاصی مدلول هر یک از دو دلیل متعارض

تساقط جزئی، مقابل تساقط کلی بوده و مراد از آن، نادیده گرفتن حجیت بخشی از مدلول دو دلیل متعارض است، به گونه‌ای که حجیت مدلول مشترک آن دو بر نفی حکم ثالث به قوت خود باقی می‌باشد؛ یعنی مدلول مختص هر دو دلیل ساقط می‌شود، اما مدلول مشترک آن دو بر حجیت خود باقی است.

برای مثال، حدیثی می‌گوید نماز جمعه واجب است، که لازمه آن حرام و مستحب نبودن نماز جمعه است، و حدیث دیگر می‌گوید نماز جمعه حرام است، که لازمه آن واجب و مستحب نبودن نماز جمعه است؛ در این جا این دو حدیث، در وجوب و حرمت که معنای مطابقی هر کدام است، تعارض داشته و تساقط می‌کنند، ولی نسبت به نفی استحباب، هر دو حجیت دارند و به آن عمل می‌شود.

منابع

1. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 158
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تساقط

وابسته

تساقط کلی

منابع

• بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 158