نسبت اندماجی

توضیح مفهومی

نسبت اندماجی : نسبت پنهانِ حاصل از تحلیل مفهوم واحد ذهنی به دو مفهوم مرتبط توسط عقل

نسبت اندماجی، مقابل نسبت غیراندماجی بوده و از تحلیل ذهن به دست می‌آید؛ به این صورت که ذهن مفهوم واحدی را به دو مفهوم تحلیل می‌نماید و بین آنها یک نسبت درست می‌کند؛ به بیان دیگر، نسبت اندماجی، نوعی نسبت پنهان است که آشکار نمی‌گردد.

توضیح:

موضوع له حروف و هیئت جمله‌های ناقص، نسبت اندماجی یا تحلیلی است؛ برای مثال، در جمله ناقص ' العالم المفید ' که به صورت وصفی آمده، دو مفهوم ' عالم ' و ' مفید ' در خارج اتحاد داشته و وقتی به ذهن می‌آیند در یک دیگر داخل شده و اندکاک پیدا می‌کنند، به طوری که مفهوم واحدی را تشکیل می‌دهند، و چون در مفهوم واحد، نسبت معنا ندارد، در ظاهر، در عالم ذهن، نسبتی وجود ندارد، اما عقل می‌تواند از تحلیل این مفهوم واحد، آن را به دو مفهوم تبدیل کرده و بین آنها یک نسبت و ارتباط ایجاد نماید که به این نسبت، نسبت اندماجی می‌گویند.

نکته:

ناقص و یا تام بودن نسبت، و به بیانی دیگر، اندماجی و یا غیراندماجی بودن نسبت، از شئون نسبت در عالم ذهن به حساب می‌آید نه در خارج.

در کتاب ' دروس فی علم الاصول ' آمده است:

' فهیئة الجملة الناقصة تدل علی (نسبة اندماجیة) ‌ای یندمج فیها الوصف بالموصوف علی نحو یصبح المجموع مفهوما واحدا خاصا و حصة خاصة و من اجل ذلک تکون الجملة الناقصة فی قوة الکلمة المفردة ' .

منابع

1. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 72
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

نسبت کلامی

وابسته

جملههای ناقص، نسبت غیر اندماجی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه نسبت اندماجی به زیرصفحه نسبت اندماجی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 86
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 72