دلیلین متعادلین

توضیح مفهومی

دلیلین متعادلین : دو دلیل متعارضِ برابر به حسب اسباب ترجیح

دلیلین متعادلین، مقابل دلیلین متفاضلین بوده و عبارت است از دو دلیل متعارضی که بعد از جست‌و‌جوی مکلف از مرجح، هیچ گونه رجحان و امتیازی بر یک دیگر نداشته باشند؛ مانند این که یکی از دو دلیل متعارض بگوید: نماز جمعه واجب است و دلیل دیگر بگوید: نماز جمعه واجب نیست و هیچ گونه مرجحی نیز که باعث ترجیح یکی بر دیگری شود وجود نداشته باشد.

در این که هنگام تعادل دو دلیل متعارض وظیفه چیست، میان اصولیون اختلاف است؛ بنابر مقتضای قاعده اولی در دو دلیل متعادل و بنا بر مسلک طریقیت در حجیت امارات، مشهور علمای متأخر همانند مرحوم ' آخوند خراسانی '، ' میرزای نایینی ' و ' مظفر '، اصل را تساقط و برخی دیگر تخییر می‌دانند.

اما بنابر مقتضای قاعده ثانوی در اخبار متعارض، میان علما سه دیدگاه وجود دارد:

1. مشهور علما مستفاد از اخبار را، تخییر دانسته‌اند؛

2. گروهی از فقیهان می‌گویند: مجتهد هنگام برخورد با دو دلیل متعارض باید توقف کند؛

3. جمعی دیگر از فقیهان گفته‌اند: مجتهد هنگام بر خورد با دو دلیل متعارض متعادل باید احتیاط کند.

منابع

1. تحریرالمعالم : صفحه 224
2. کفایة الاصول : صفحه 505
3. فرائد الاصول جلد 2 : صفحه (753-765)
4. شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه (441-490)
5. شرح رسائل جلد 7 : صفحه 55
6. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 206
7. المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 407
8. مفاتیح الاصول : صفحه 682
9. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «دلیلین متعادلین» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

دلیلین متکافئین

اعم

دلیلین متعارضین

وابسته

دلیلین متفاضلین

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دلیلین متعادلین به زیرصفحه دلیلین متعادلین/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 206، 214، 218
• المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 407
• تحریرالمعالم : صفحه 224
• تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 485
• شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه (441-490)
• شرح رسائل جلد 7 : صفحه 55
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 436، 438
• فرائد الاصول جلد 2 : صفحه (753-765)، 759، 760، 761، 764
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 763، 769
• کفایة الاصول : صفحه 505
• مفاتیح الاصول : صفحه 682
• منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 323