خطاب جمع به لفظ مفرد

توضیح مفهومی

خطاب جمع به لفظ مفرد : خطاب کردن بیش از دو چیز با صیغه مفرد

«خطاب جمع به لفظ مفرد» یعنی گوینده، لفظ مفرد می‌آورد و از آن قصد جمع می‌کند؛ مانند:

1. «یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَرِیمِ» (انفطار// 6) .

2. «یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَی رَبِّکَ» (انشقاق// 6) . مقصود از انسان در این قبیل آیات، همه انسان‌ها است، به قرینه آیه: «إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا» (عصر// 2 - 3) که «الذین آمنوا» از همه انسان‌ها استثنا شده است.

3. «هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ» (منافقون// 4) . دراین آیه، «عدوّ» مفرد است، ولی منظور جمع (دشمنان) است؛ به دلیل ضمیرهای جمع که به آن برمی‌گردد.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 233
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 111
3. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 109

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «خطاب جمع به لفظ مفرد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

خطاب جمع به لفظ واحد

اعم

خطاب جمع

وابسته

خطاب جمع به لفظ تثنیه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خطاب جمع به لفظ مفرد به زیرصفحه خطاب جمع به لفظ مفرد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 111
• اسباب النزول جلد 2 : صفحه 250
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 111
• الاعلام, قاموس التراجم لأشهر الرجال و النساءمن العرب و المستعربین و المستشرقین : صفحه 369
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 233
• البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (250-251)
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 109
• قرآن ثقل اکبر : صفحه 368