اطلاق لفظی

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ اطلاق لفظی

◄ اطلاق ماده

◄ اطلاق هیئت

توضیح مفهومی

اطلاق لفظی : شمول مستفاد از لفظ به کمک مقدمات حکمت

اطلاق لفظی، مقابل اطلاق مقامی است و آن، شمول مفهومی‌ای است که از لفظ و به کمک مقدمات حکمت به دست می‌آید و تمامی افراد طبیعت را در بر می‌گیرد. هر گاه کلمه ' اطلاق ' بدون هیچ قیدی ذکر شود، به اطلاق لفظی انصراف دارد.

در اطلاق لفظی، متکلم صورتی از مفهومی را ـ که در کلام وی موضوع حکم است ـ در ذهن دارد، که آن نزد متکلم ' تمام موضوع ' برای تعلق حکم است، زیرا اطلاق، وصفی است که بر معنای لفظ (مفهوم موضوع) عارض می‌شود؛ به این سبب که حکم در کلام به لفظ موضوع، به صورت رها از هر گونه قید و حیثیتی تعلق گرفته است. در چنین مواردی آن لفظ را رها از قید می‌گویند و مفهوم آن دارای صفت اطلاق می‌باشد.

در مواردی که تردید می‌شود که آیا صورت ذهنی موجود در ذهن متکلم ' تمام موضوع ' برای حکم او است یا این که قید یا حیثیت دیگری نیز در تعلق حکم به آن دخالت دارد ـ به دیگر بیان، در موارد شک در این که آیا صورت ذهنی، مقید به قیدی است که متکلم در کلام خود آن را ذکر نکرده است ـ مقتضای اجرای مقدمات حکمت تمسک به اطلاق لفظی است.

نیز ر.ک:اطلاق ( اصول فقه )، اطلاق مقامی.

منابع

1. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 240
2. اصطلاحات الاصول : صفحه 248
3. بحوث فی الاصول : صفحه 183
4. المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 221
5. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 117
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اطلاق لفظی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اطلاق دلیل، اطلاق کلامی

اعم

اطلاق ( اصول فقه )

اخص

اطلاق ماده، اطلاق هیئت

وابسته

اطلاق حکمی، اطلاق مقامی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اطلاق لفظی به زیرصفحه اطلاق لفظی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 117
• اصطلاحات الاصول : صفحه 247، 248
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 247، 249
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 293
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 365، 366
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 221
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 117، 392، 393
• بحوث فی الاصول : صفحه 83، 183
• بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 201
• بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 67، 96، 97
• بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 73
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 133، 134، 147
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 65
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 240
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 63
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 260
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 177