آیه محبت (علوم قرآنی )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

ردهٔ آیه محبت (علوم قرآنی ) یافت نشد

توضیح مفهومی

آیه محبت ( علوم قرآنی ) : آیه 54 مائده، در باره بشارت به آمدن قومی محبّ و محبوب خداوند

به آیه 54 سوره مائده «آیه محبت» می‌گویند: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‏اید هر کس از شما از آئین خود باز گردد (به خدا زیانی نمی‏رساند) خداوند در آینده جمعیتی را می‏آورد، که آنها را دوست دارد و آنها (نیز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران نیرومندند، آنها در راه خدا جهاد میکنند و از سرزنش کنندگان هراسی ندارند. این فضل خدا است که بهر کس بخواهد (و شایسته ببیند) می‏دهد و (فضل) خدا وسیع و خداوند داناست».

در باره اینکه آیه فوق اشاره به چه اشخاصی می‏کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‏شود. در روایات زیادی که از طرق شیعه و اهل تسنن وارد شده می‏خوانیم که این آیه در مورد علی (ع) در فتح خیبر، یا مبارزه با ناکثین و قاسطین و مارقین (آتش‏افروزان جنگ جمل، و سپاه معاویه، و خوارج) نازل شده است، و لذا می‏بینیم که پیامبر (ص) بعد از عدم توانایی عده‏ای از فرماندهان لشگر اسلام برای فتح خیبر، یک شب در مرکز سپاه اسلام رو به آنها کرد و فرمود: «لاعطین الرایة غدا رجلا، یحب اللَّه و رسوله و یحبه اللَّه و رسوله، کرارا غیر فرار، لا یرجع حتی یفتح اللَّه علی یده‏: به خدا سوگند پرچم را فردا به دست کسی می‏سپارم که خدا و پیامبر را دوست دارد و خدا و پیامبر نیز او را دوست دارند، پی در پی به دشمن حمله می‏کند و هیچگاه از برابر آنها نمی‏گریزد و از این میدان باز نخواهد گشت، مگر اینکه خدا به دست او پیروزی را نصیب مسلمانان می‏کند».

در روایت دیگری می‏خوانیم هنگامی که از پیامبر (ص) در باره این آیه‏ سؤال کردند دست خود را بر شانه سلمان زد و فرمود: «این و یاران او و هموطنان او هستند». و به این ترتیب از اسلام آوردن ایرانیان و کوشش‌ها و تلاش‌های پرثمر آنان برای پیشرفت اسلام در زمینه‏های مختلف، پیشگویی کرد. سپس فرمود: «لو کان الدین معلّقاً بالثریا لتناوله رجال من أبناء الفارس: اگر دین (و در روایت دیگری اگر علم) به ستاره ثریا بسته باشد و در آسمانها قرار گیرد، مردانی از فارس آن را در اختیار خواهند گرفت».

و در روایات دیگری می‏خوانیم این آیه در باره یاران مهدی (ع) نازل شده است که با تمام قدرت در برابر آنها که از آئین حق و عدالت مرتد شده‏اند می‏ایستند و جهان را پر از ایمان و عدل و داد می‏کنند.

شکی نیست که این روایات که در تفسیر آیه وارد شده با هم تضاد ندارند، زیرا این آیه همانطور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‏کند، که علی (ع) یا سلمان فارسی مصداقهای مهم آن می‏باشند و کسان دیگری که این برنامه‏ها را تعقیب می‏کنند نیز شامل می‏شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.

ولی متاسفانه تعصب‌های قومی در مورد این آیه به کار افتاده و افرادی را که هیچگونه شایستگی ندارند و هیچیک از صفات فوق در آنها وجود نداشته به عنوان مصداق و شان نزول آیه شمرده‏اند، تا آنجا که ابوموسی اشعری که‏ با حماقت کم نظیر و تاریخی خود، اسلام را به سوی پرتگاه کشانید، و پرچمدار اسلام، علی (ع) را در تنگنای سختی قرار داد از مصادیق این آیه شمرده‏اند.

منابع

1. مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2 : صفحه 105
2. تفسیر نمونه جلد 4 : صفحه 415
3. التبیان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه 554
4. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 3 : صفحه 321
5. الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 2 : صفحه 292
6. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 5 : صفحه 379
7. التفسیر الکبیر جلد 12 : صفحه 377
8. تفسیر نور الثقلین جلد 1 : صفحه 641
9. تفسیر القمی جلد 1 : صفحه 170

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات، اسامی آیات

اخص

آیه 016 مریم

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه محبت (علوم قرآنی ) به زیرصفحه آیه محبت (علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• التبیان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه 554
• التفسیر الکبیر جلد 12 : صفحه 377
• الدر المنثور فی التفسیر بالماثور جلد 2 : صفحه 292
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 5 : صفحه 379
• تفسیر القمی جلد 1 : صفحه 170
• تفسیر نمونه جلد 4 : صفحه 415
• تفسیر نور الثقلین جلد 1 : صفحه 641
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2 : صفحه 105، 106
• مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 3 : صفحه 321