معنای حرفی

توضیح مفهومی

معنای حرفی : معنای فاقد استقلال ذاتی

معنای حرفی، مقابل معنای اسمی بوده و عبارت است از معنایی که استقلال ذاتی ندارد؛ یعنی در افاده معنای خود تابع وجود معنای دیگری است و به تنهایی معنای خود را افاده نمی‌کند، مانند: معنای کلمه ' مِن ' در جمله ' سرت من البصرة ' که دلالت ' من ' بر معنای ابتدائیت، بر وجود معنای بصره و سیر متوقف است.

اصولیون معتقدند هر معنای نسبی که بر ارتباط میان دو مفهوم مستقل دلالت کند، معنای حرفی است؛ پس معانی حروف و هیئت‌ها، چه هیئت جمله ناقصه و چه هیئت جمله تامه، از مصادیق معانی حرفی به شمار می‌آید.

چون معنای حرفی بر نسبت و ارتباط بین دو مفهوم مستقل دلالت می‌کند و قوام هر نسبتی به دو طرف آن است، همیشه به طور غیر مستقل لحاظ می‌شود؛ به خلاف معنای اسمی که می‌تواند به صورت مستقل لحاظ شود؛ بنابراین، تفاوت معنای اسمی و معنای حرفی همان استقلالیت و تبعیت است.

نکته:

معنای حرفی و معنای اسمی همانند جوهر و عرض می‌باشد؛ جوهر قائم به ذات بوده و خود به خود وجود دارد، ولی عرض در غیر حلول می‌کند و برای غیر است، مانند: جسم و بیاض، که فرق آن دو این است که جسم، خود به خود وجود دارد و قائم به ذات است، اما بیاض اگر بخواهد تحقق پیدا کند باید در جسم شکل بگیرد و صفت برای جسم باشد و در آن حلول نماید .

نیز ر.ک:معانی حروف.

منابع

1. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 219
2. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 65
3. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 14
4. محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 54
5. سیری کامل در اصول فقه : صفحه 349
6. مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 91
7. مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 83
8. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 33
9. کفایة الاصول : صفحه 26
10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «معنای حرفی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

معانی حرفی، معنای اداتی، مفاهیم ادویه، مفاهیم حرفی

اعم

معانی الفاظ

وابسته

جزئیت معنای حرفی، معانی حروف، معنای اسمی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه معنای حرفی به زیرصفحه معنای حرفی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 14، 16، 18، 20، 27، 28، 29، 200
• اصطلاحات الاصول : صفحه 40
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 25
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 198، 327، 328، 330، 336، 338، 343، 358، 359
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 111، 121، 122، 123، 124، 125
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 38، 39، 40، 41، 42، 43، 44، 45، 46، 47، 48، 50
• بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 24، 25
• بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 232، 233، 234، 235، 236، 237، 238، 240، 241، 242، 243، 244، 246، 257، 258، 317، 346، 347، 351
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 26، 30، 31، 32، 43، 238، 555
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 22، 23، 29، 41
• حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 22، 23، 103، 457
• درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد جلد 1 : صفحه (18-19)
• دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 219، 220، 236
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 65، 66، 67، 68، 69، 74
• سیری کامل در اصول فقه : صفحه 349
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 31، 32
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 33، 36، 42، 43، 44، 47، 50، 54، 56، 57، 58
• فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 33
• فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 564
• فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 33
• کفایة الاصول : صفحه 26، 60، 61
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 54، 59، 61، 64، 67، 73، 75، 79، 80
• مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 83، 87، 91، 497
• منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 87، 88، 89، 94، 95، 96، 98، 101، 105، 106، 109، 110، 117، 118
• منتقی الاصول جلد 5 : صفحه 238
• نهایة الاصول : صفحه 18، 20، 21، 22
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 38، 39، 40، 42، 43، 45، 46، 47، 49، 52، 53، 179، 313