نمایش مبدأ برای متشابهات کتاب

== توضیح مفهومی ==

'''متشابهات کتاب''' : آیات فاقد معانی روشن و قابل حمل بر وجوه مختلف

متشابهات کتاب، مقابل محکماتِ کتاب می‌باشد. متشابه در لغت، به چیزی گفته می‌شود که قسمت‌های مختلف آن به یک دیگر شباهت دارد، و در اصطلاح، کلامی است که دارای نوعی ابهام می‌باشد؛ به بیان دیگر، به آیاتی که دلالت آنها بر معانی روشن نباشد، به گونه‌ای که وجوه مختلف و گوناگونی در آن راه داشته باشد، متشابه گویند.

این گونه موارد به بررسی عمیق نیاز دارد و چه بسا آن را باید به محکمات ارجاع داد، مانند آیه کریمه: «''' و المطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثة قروء… '''» <ref>القرآن الکریم سوره 2 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 228]</ref> که کلمه ' قرء ' در فرهنگ لغت عرب دارای دو معنای متضاد است: یکی ' حیض ' و دیگری ' طهر '، یا مانند آیه: «''' او یعفو الذی بیده عقدة النکاح… '''» <ref>القرآن الکریم سوره 2 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 237]</ref> ، که مراد از کسی که می‌تواند عقد نماید، ولیّ یا زوج او است.

و یا مانند آیه: '… فان لم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیّبا ' <ref>القرآن الکریم سوره 3 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 7]</ref> که مراد از کلمه ' صعید '، یا مطلق روی زمین است یا خاک خالص.

در قرآن مجید آمده است:

«''' هو الذی انزل الیک الکتاب منه آیات محکمات هن ام الکتاب و اخر متشابهات… '''». <ref>القرآن الکریم سوره 5 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 6]</ref>

میان اصولیون و مفسران بحث است که کدام آیات از محکمات قرآن و کدام آیات از متشابهات آن می‌باشد؛ برخی مانند مرحوم ' شیخ انصاری ' گفته‌اند: نصوص و ظواهر قرآن جزء محکمات، و بقیه از متشابهات می‌باشد.

نکته:

تشابه دارای اسبابی است، از جمله: اشتراک لفظی (مانند کلمه ' قرء ' در آیه یاد شده) ، اشتراک معنوی (مانند آیه: «''' جاء رجل من اقصی المدینة '''» <ref>القرآن الکریم سوره 5 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 28]</ref> ، که رجل، بین افراد متفاوت مشترک است) و مردد بودن مرجع ضمیر یا موصوف و یا جمله موصول، مانند: «''' او یعفوالذی بیده عقدة النکاح '''».

نیز  ر.ک:[[اسباب اجمال]].
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#مبادی فقه و اصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5085/index.htm#24 24]
#اصطلاحات الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#228 228]
#قوانین الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/859/859_1.htm#394 394]
#علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#223 223]
#منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5083/index.htm#15 (15-20)]
#کفایة الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#325 (325-326)]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''متشابهات کتاب'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::آیات متشابهات]]، [[بج::متشابه قرآن]]
=== اعم ===
:[[اعم::کتاب ( اصول فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::حجیت متشابهات کتاب]]، [[وابسته::محکمات کتاب]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#228 228]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_2.htm#53 53]
*[[منبع::الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1174/1174_1.htm#142 142]
*[[منبع::الاصول العامة للفقه المقارن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#101 101]
*القرآن الکریم سوره 2 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 228]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 237]
*القرآن الکریم سوره 3 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 7]
*القرآن الکریم سوره 5 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 6]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 28]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#642 642]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#647 647]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#334 334]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#223 223]
*[[منبع::فرائد الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_1.htm#62 62]
*[[منبع::قوانین الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/859/859_1.htm#394 394]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#324 324]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#325 (325-326)]
*[[منبع::مبادی فقه و اصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5085/index.htm#24 24]
*[[منبع::منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5083/index.htm#15 (15-20)]
[[رده:متشابهات کتاب]]
[[کد::132229| ]]