نمایش مبدأ برای قواعد جمع عرفی

== توضیح مفهومی ==

'''قواعد جمع عرفی''' : قواعد رافع تعارض ظاهری میان مدلول دو دلیل

مراد از قواعد جمع عرفی، قواعدی است که سبب رفع تعارض ظاهری و بدوی میان مدلول دو دلیل می‌شود، همانند:

1. حمل ظاهر بر نص: برای مثال، روایتی می‌گوید: ' یجوز للصائم ان یرتمس فی الماء حال صومه؛ جایز است روزه دار در حال روزه، بدنش را در آب فرو برد ' و در روایتی دیگر آمده است: ' لا ترتمس فی الماء و انت صائم؛ در حال روزه، در آب فرو نرو '، که حدیث اول در اباحه ارتماس صراحت دارد و دومی در حرمت ارتماس روزه دار ظهور دارد و از آن جا که فقیه در مقام جمع عرفی، ظاهر را بر نص یا صریح حمل نموده و به نص عمل می‌کند، در این مثال، به اباحه حکم می‌دهد؛

2. حمل مطلق بر مقید: برای مثال، روایتی می‌گوید: ' ربا حرام است ' و در روایت دیگر آمده است: ' ربا بین پدر و پسر جایز است '؛ روایت اول مطلق و روایت دوم مقید است، و مطلق، بر مقید حمل می‌شود و در نتیجه، مقید مقدم داشته شده و گفته می‌شود: ' ربا در غیر مورد پدر و پسر، حرام خواهد بود '؛

3. مقدم داشتن دلیل حاکم و دلیل وارد، بر دلیل محکوم و مورود: و آن در جایی است که یکی از دو دلیل ' حاکم ' و دیگری ' محکوم '، یا این که یکی ' وارد ' و دیگری ' مورود ' باشد، که حاکم و وارد، بر محکوم و مورود مقدم می‌شود، مثل این که در روایتی آمده است: ' هرگاه در شمار رکعت‌ها شک نمودی، بنا را بر اکثر بگذار ' و در روایت دیگر چنین آمده است که: ' هرگاه مأموم در شمار رکعت‌ها شک کند و امام جماعت شک نداشته باشد، مأموم به شک خود نباید اعتنا کند '؛ در این جا، دلیل دوم، دایره موضوع دلیل اول را محدود کرده و بر آن حکومت دارد.
=== منابع ===
#الرسائل الاصولیة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5155/index.htm#445 445]
#ایضاح الکفایة جلد 6 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_6.htm#135 135]
#ایضاح الکفایة جلد 6 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_6.htm#154 154]
#شرح اصول فقه جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5109/5109_3.htm#459 (459-467)]
#المحصول فی علم الاصول جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#442 442]
#علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#445 (445-446)]
#انوار الاصول جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_3.htm#502 (502-505)]
#بحوث فی علم الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_2.htm#24 24]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''قواعد جمع عرفی'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::ضوابط جمع عرفی]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::جمع عرفی]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::الرسائل الاصولیة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5155/index.htm#445 445]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#442 442]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_3.htm#502 (502-505)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_3.htm#510 510]
*[[منبع::ایضاح الکفایة جلد 6]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_6.htm#135 135]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_6.htm#154 154]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_1.htm#29 29]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_2.htm#24 24]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#148 148]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#456 456]
*[[منبع::شرح اصول فقه جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5109/5109_3.htm#459 (459-467)]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#445 (445-446)]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4 جزء -2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#138 138]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4-2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#138 138]
[[رده:قواعد جمع عرفی]]
[[کد::119604| ]]