نمایش مبدأ برای شرایط حجیت مصالح مرسله

== توضیح مفهومی ==

'''شرایط حجیت مصالح مرسله''' : امور لازم برای جواز تمسّک به مصالح مرسله

برخی از علمای اهل سنت مصالح مرسله را در صورتی معتبر می‌دانند که داری شرایط خاصی باشد؛ برای مثال، فقهای مالکی وجود امور زیر را در اعتبار مصالح مرسله شرط دانسته‌اند:

1. مسئله از مسائل معاملاتی - آن چه که مرتبط به زندگانی روزمره انسان‌ها است ـ باشد؛

2. مصلحتی که از راه عقل تشخیص داده می‌شود باید با روح شریعت سازگار بوده و با منابع شناخت احکام (کتاب، سنت و اجماع) نا سازگار نباشد؛

3. مصلحت، از مصالح تحسینی نباشد، بلکه از مصالح ضروری یا حاجی - نیازمندی‌های زندگی آدمی - باشد <ref>المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5067/5067_1.htm#295 295]</ref> .

' غزالی ' مصالح مرسله را به عنوان منبع شناخت احکام به صورت مطلق نپذیرفته، بلکه تنها مصالح ضروری را با داشتن سه شرط زیر حجت دانسته است:

1. ضروری باشد؛ از نظر ' غزالی '، چنان که گذشت، مصلحتی ضروری است که غرض از آن حفظ یکی از مقاصد پنج گانه مهم شرعی باشد؛ بنابراین، اگر مصلحت، ' مصلحت حاجی ' باشد، وی آن را حجت نمی‌داند <ref>منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5083/index.htm#337 337]</ref> ؛

2. قطعی باشد؛ یعنی نسبت به وجود آن مصلحت در مسئله مورد نظر یقین وجود داشته باشد؛

3. کلی باشد؛ یعنی مصلحتی باشد که نفع آن به همه مسلمانان برسد، نه فقط منافع شخص یا عده خاصی را تأمین کند. <ref>الاصول العامة للفقه المقارن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#386 386]</ref>

در کتاب ' الوجیز فی اصول الفقه ' در این باره آمده است:

کسانی که به مصالح مرسله اعتقاد دارند، برای جواز عمل به آن سه شرط گذاشته‌اند:

1. مصلحت هماهنگ با مقاصد شارع باشد؛ یعنی با یکی از اصول شرعی و یا با نص و دلیل قطعی تعارض نداشته، بلکه همانگ با مصالحی باشد که شارع قصد به دست آوردن آن را دارد؛

2. از مصالح حقیقی باشد؛ یعنی معقول باشد و وهمی نباشد و واقعاً باعث جلب منفعت یا دفع ضرری گردد،

3. از مصالحی باشد که نفع آن به عموم مردم برسد نه به شخص خاص <ref>الوجیزفی اصول الفقه : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5097/index.htm#96 96]</ref>.
{{پانوشت}}
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== وابسته ===
:[[وابسته::مصالح مرسله ظنّی]]
== منابع ==
*[[منبع::الاصول العامة للفقه المقارن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#386 386]
*[[منبع::المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5067/5067_1.htm#295 295]
*[[منبع::الوجیزفی اصول الفقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5097/index.htm#96 96]
*[[منبع::مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5103/index.htm#231 231]
*[[منبع::منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5083/index.htm#337 337]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5083/index.htm#354 354]
[[رده:شرایط حجیت مصالح مرسله]]
[[کد::84182| ]]