نمایش مبدأ برای سوره حدید ( علوم قرآنی )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

'''سوره حدید ( علوم قرآنی )''' : پنجاه و هفتمین سوره قرآن

واژه «حدید» (آهن) شش بار در قرآن آمده است؛ از جمله در آیه 25 سوره حدید از آن به عنوان مظهر قدرت و منفعت، در کنار نزول کتاب و میزان (سمبل مکتب و عدالت اجتماعی) یاد می‌کند. نام حدید برای سوره، از همین آیه گرفته شده است.

هدف اصلی سوره، تحریک و تشویق مؤمنین به انفاق در راه خداست، که از ایمان و تقوا سرچشمه می‌گیرد. تکرار امر صریح به این معنا در خلال آیات این سوره اشعار بدان دارد، یک جا می‏فرماید: «'''آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ...'''» و جای دیگر می‏فرماید: «'''مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً...'''» و باز جای دیگر می‏فرماید: «'''إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَ الْمُصَّدِّقاتِ وَ أَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً'''» و در تشویق مردم به این عمل همین بس که انفاق مردم را قرض دادن آنان به خدای عز اسمه دانسته، و معلوم است که خدای عز و جل عالی‏ترین و مقدس‏ترین و بهترین مطلوب است، او هرگز خلف وعده نمی‏کند، و او وعده‏ داده که اگر به وی قرض بدهند مضاعف و چند برابر برمی‏گرداند، و نیز وعده داده که در عوض انفاقشان اجری کریم و بسیار زیاد بدهد.

و نیز اشاره کرده به این که منشأ این انفاق تقوا و ایمان به رسول است، و اثر آمرزش گناهان و داشتن دو برابر از رحمت و ملازمت با نور، و بلکه ملحق شدن به صدیقین و شهدا در نزد خدای سبحان است.

و در خلال آیات سوره معارفی هم راجع به مبدأ و معاد آمده، و دعوت به تقوا و اخلاص ایمان و زهد دارد، و نیز مشتمل بر مواعظی است. چون تشویق و تحریک مردم به انفاق، و اینکه انفاق، قرض دادن به خدا است. و چون ممکن است توهم شود که مگر خدا به مال ما محتاج است، لذا از همان آغاز سخن یعنی اولین کلمه سوره مساله نزاهت خدا از احتیاج را خاطر نشان نموده، فرموده: ' آنچه در زمین و آسمانها است خدا را تسبیح می‏گویند'.

ویژگی‌های سوره حدید:

1. این سوره 29 آیه به عدد کوفی و بصری، و 28 آیه به عدد دیگرمکتب‌ها و 544 کلمه و 2476 حرف دارد.

2. در ترتیب نزول، نود و چهارمین و در مصحف شریف پنجاه و هفتمین سوره قرآن است که پس از سوره زلزال و پیش از سوره محمد (ص) نازل شد.

3. گفته شده: این سوره به شهادت سیاق آیاتش در مدینه نازل شده. و بعضی از مفسرین ادعا کرده‏اند که مدنی بودن این سوره اجماعی است.

4. از نظر کمیت از سوره‌های مفصّل طوال و اندکی کمتر از یک حزب قرآن است.

5. دومین سوره از سوره مسبحات است.

6. نسخی در این سوره واقع نشده است.

محتوای این سوره:

1. خداشناسی، تسبیح خدا و اوصاف الهی؛ 2. آفرینش زمین و آسمان در شش روز؛ 3. ترسیم وضعیت مؤمنان و منافقان در قیامت؛ 4. نفی رهبانیت و کناره‌گیری از جامعه؛ 5. جایگاه جهاد، انفاق و قرض دادن؛ 6. بلایا، مصائب و تقدیرات الهی؛ 7. قسط و عدل به‌واسطه انزال کتاب و رسولان و….
=== منابع ===
#المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_19.htm#143 143]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#66 66]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#50 50]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#41 (41-43)]
#بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5438/5438_1.htm#453 453]
#البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_1.htm#194 194]
#تاریخ قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5302/index.htm#587 587]
#علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5361/5361_1.htm#317 317]
#تفسیر نمونه جلد 23 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_23.htm#288 288]
#شناخت سوره های قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5348/index.htm#416 416]
#تفسیر نمونه جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_10.htm#120 120]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''سوره حدید ( علوم قرآنی )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::سوره 057]]، [[بج::سوره پنجاه و هفتم قرآن]]
=== اعم ===
:[[اعم::سوره های قرآن]]، [[اعم::سُوَر مسبَّحات]]
=== اخص ===
:[[اخص::آیه 003 حدید ( علوم قرآنی )]]، [[اخص::آیه 008 حدید]]، [[اخص::آیه 013 حدید]]، [[اخص::آیه 016 حدید]]، [[اخص::آیه 020 حدید]]، [[اخص::آیه 021 حدید]]، [[اخص::آیه 022 حدید]]، [[اخص::آیه 023 حدید]]، [[اخص::آیه 025 حدید]]، [[اخص::آیه 027 حدید]]، [[اخص::آیه 028 حدید]]، [[اخص::آیه 029 حدید]]، [[اخص::آیه 10 حدید]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::آشنایی با سوره ها]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/7069/index.htm#29 29]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#41 (41-43)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#50 50]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#66 66]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_2.htm#47 47]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_1.htm#194 194]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5282/5282_1.htm#251 251]
*[[منبع::التمهید فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_1.htm#137 (137-139)]
*[[منبع::المیزان فی تفسیر القرآن جلد 19]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_19.htm#143 143]
*[[منبع::بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5438/5438_1.htm#453 453]
*[[منبع::تاریخ جمع قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5297/index.htm#205 205]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5297/index.htm#290 290]
*[[منبع::تاریخ قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5302/index.htm#587 587]
*[[منبع::تفسیر نمونه جلد 10]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_10.htm#120 120]
*[[منبع::تفسیر نمونه جلد 23]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_23.htm#288 288]
*[[منبع::جواهر القرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1240/index.htm#138 138]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1240/index.htm#200 200]
*[[منبع::شناخت سوره های قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5348/index.htm#416 416]
*[[منبع::علوم القرآن عند المفسرین جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5361/5361_1.htm#317 317]
*[[منبع::پژوهشی در تاریخ قرآن کریم]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5290/index.htm#146 146]
[[رده:سوره حدید ( علوم قرآنی )]]
[[کد::82158| ]]