نمایش مبدأ برای تقسیم غیر حاصر

== توضیح مفهومی ==

'''تقسیم غیر حاصر''' : تقسیم استقراییِ غیر شاملِ همه اقسام محتمل

تقسیم غیر حاصر، تقسیمی است که حصر میان اقسام آن استقرایی (غیر عقلی) ، باشد؛ به بیان دیگر، در صورتی که در ' سبر و تقسیم '، تقسیم دایر مدار نفی و اثبات نباشد، به آن تقسیم غیر حاصر می‌گویند.

توضیح:

در موردی که مجتهد به جمع آوری اوصافی از اصل ـ مقسم ـ می‌پردازد که صلاحیت دارد علت برای حکم واقع شود، اگر تردید او در بین این اوصاف به صورت نفی و اثبات نباشد، به چنین تقسیمی، تقسیم غیر حاصر می‌گویند؛ برای مثال، مجتهد علت تحریم ربا را در گندم، یا طعام بودن یا قُوت بودن و یا مکیل و موزون بودن آن ارزیابی می‌کند و بعد از این تقسیم، در مرحله ' سبر ' می‌گوید: چون دو وصف ' مکیل و موزون بودن ' و ' قُوت بودن ' ـ به جهت عدم مناسبت یا نقض و تخلف این اوصاف از حکم در بعضی از حالات ـ صلاحیت ندارند علت حکم قرار گیرند، پس تنها وصفی که صلاحیت آن را دارد، وصف طعام بودن آن است. سپس وی به وسیله قیاس می‌تواند حکم را به هر طعامی ـ چون برنج و ذرت ـ سرایت دهد.

نکته:

تقسیم غیر حاصر، ظن را افاده می‌کند و به همین دلیل در عقلیات حجت نیست، و نسبت به حجیت آن در شرعیات، اختلاف است.
=== منابع ===
#اصول الفقه جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5089/5089_4.htm#111 111]
#اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5094/5094_1.htm#673 673]
#المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_5.htm#218 218]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== اعم ===
:[[اعم::سبر و تقسیم ( اصول فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::تقسیم حاصر]]
== منابع ==
*[[منبع::اصول الفقه الاسلامی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5094/5094_1.htm#673 673]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5089/5089_4.htm#111 111]
*[[منبع::المحصول فی علم اصول الفقه جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_5.htm#218 218]
[[رده:تقسیم غیر حاصر]]
[[کد::44613| ]]