نمایش مبدأ برای تعارض اشتراک و تخصیص

== توضیح مفهومی ==

'''تعارض اشتراک و تخصیص''' : تنافی میان احتمال دو حالت اشتراک و تخصیص در یک کلام

تعارض اشتراک و تخصیص، در موردی است که در یک کلام، هم تخصیص احتمال داده شود و هم اشتراک، مثل آیه: «''' لاتنکحوا ما نکح آباؤکم '''» <ref>القرآن الکریم سوره 4 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 22]</ref> که دو تفسیر درباره آن وجود دارد:

در یک تفسیر، نکاح به معنای وطی ـ هم بستر شدن ـ است، که طبق این معنا، اشتراک لازم می‌آید، زیرا کلمه ' نکاح ' به صورت حقیقی در معنای عقد استعمال شده است و اگر استعمال آن در معنای وطی نیز حقیقی باشد، اشتراک لفظی لازم می‌آید.

در تفسیر دیگر، ' نکاح ' به معنای عقد نکاح آمده است، که طبق این معنا، تخصیص عقد به عقد صحیح لازم است، چون کلمه ' عقد ' شامل صحیح و فاسد، هر دو، می‌شود و به طور قطع، عقود باطل در این جا مراد نیست.

این که در تعارض، اشتراک مقدم می‌شود یا تخصیص، میان اصولی‌ها اختلاف است؛ بعضی معتقدند تخصیص بر اشتراک مقدم است، زیرا:

1. موارد کاربرد تخصیص بیشتر از اشتراک است؛

2. تخصیص بر مجاز مقدم است و مجاز بر اشتراک تقدم دارد، پس تخصیص بر اشتراک نیز مقدم است.
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5159/5159_2.htm#93 (93-94)]
#الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1199/index.htm#40 40]
#مبادی الوصول الی علم الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/855/index.htm#76 76]
#مفاتیح الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1203/index.htm#89 89]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''تعارض اشتراک و تخصیص'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::تعارض تخصیص و اشتراک]]، [[بج::دوران بین تخصیص و اشتراک]]
=== اعم ===
:[[اعم::تعارض احوال لفظ]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اشتراک ( اصول فقه )]]، [[وابسته::تخصیص ( اصول فقه )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5159/5159_2.htm#93 (93-94)]
*[[منبع::الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1199/index.htm#40 40]
*القرآن الکریم سوره 4 ، آیه [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1/index.htm 22]
*[[منبع::المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_1.htm#358 358]
*[[منبع::مبادی الوصول الی علم الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/855/index.htm#76 76]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/855/index.htm#77 77]
*[[منبع::مفاتیح الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1203/index.htm#89 89]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1203/index.htm#92 92]
[[رده:تعارض اشتراک و تخصیص]]
[[کد::42353| ]]