نمایش مبدأ برای اخلاق ( فقه )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

اخلاق: خوی‌ها.

اخلاق، جمع خُلق به معنای خصلت‌های نفسانی انسان اعم از فضائل و رذائل است. اخلاق از دو بعد حائز اهمیّت و در خور بررسی است: نخست، شناسایی ماهیت خوی‌ها و خصلت‌های نیک و زشت و دیگر، ابراز و بروز دادن آن‌ها در ارتباط با دیگران. موضوع اول در علم اخلاق بحث می‌شود؛ لیکن محور دوم در فقه مطرح است که موضوع این مقاله می‌باشد.

در روایات بسیاری به رعایت اخلاق نیکو، همچون فروتنی، گذشت، مدارا کردن نسبت به دیگران و صله رحم، و پرهیز و دوری گزیدن از رفتارهای ناشایست مانند تکبّر، حسد، بخل و حرص، سفارش شده است. 1 در ذیل به نمونه هایی از مسائل مربوط به اخلاق که در باب‌های امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، طلاق و خلع آمده است اشاره می‌کنیم.

هر مسلمانی باید سعی کند منش و رفتار او بر اساس تعالیم اخلاقی اسلام باشد. 2 در برخی موارد، نسبت به خوش خلقی تأکید شده است مانند خوش اخلاقی در سفر با همسفران. 3 چنان که برای بازرگانان مستحب است با مشتریان خود با گشاده رویی بر خورد نمایند چه

________________________________________

317

آن که این کار موجب فراوانی و گشایش روزی آنان می‌شود. 4

ازدواج با زن یا مرد بد اخلاق مکروه است. 5 طلاق همسر (--' طلاق) در صورتی که زوجین از نظر اخلاقی با یکدیگر سازگار باشند مکروه 6 و خلع (--' خلع) در صورت یاد شده باطل است. 7 گرفتن دایه بد اخلاق برای کودک کراهت دارد. 8

اثر بخش ترین شیوه امر به معروف و نهی از منکر آن است که امر و نهی کننده، خود متخلِّق به اخلاق نیکو و به دور از صفات ناپسند باشد تا در پرتو دعوت عملی، دیگران را به فضائل اخلاقی ترغیب کرده و از رذائل اخلاقی باز دارد. 9

معلم اخلاق از جمله کسانی است که می‌تواند از بیت المال (--' بیت المال) ارتزاق نماید 10 (--' ارتزاق) .

1 - وسائل الشیعة 15 161 - 379.

2 - مجمع المسائل 1 534.

3 - العروة الوثقی 2 415.

4 - جواهر الکلام 22 465.

5 - العروة الوثقی 2 799 و تحریر الوسیلة 2 238.

6 - الروضة البهیة 6 32.

7 - 100.

8 - توضیح المسائل مراجع م 2488.

9 - جواهر الکلام 21 382 - 383.

10 - الروضة البهیة 3 7.
=== منابع ===
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#316 316]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''اخلاق ( فقه )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::خُلق]]
=== اعم ===
:[[اعم::صفات ( فقه )]]
=== اخص ===
:[[اخص::اخلاق اقتصادی]]، [[اخص::اخلاق در بازار سهام]]، [[اخص::اخلاق مصرف]]، [[اخص::رذایل ( فقه )]]، [[اخص::فضایل ( فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اجاره کتب]]، [[وابسته::احسان ( فقه )]]، [[وابسته::امانت ( ضد خیانت )]]، [[وابسته::انصاف ( فقه )]]، [[وابسته::بد خلقی ( فقه )]]، [[وابسته::بیع مال خیانتی]]، [[وابسته::پوشش لباس تکبر]]، [[وابسته::پوشش لباس تواضع]]، [[وابسته::تخلق به مکارم اخلاق]]، [[وابسته::تکبر ( فقه )]]، [[وابسته::تواضع ( فقه )]]، [[وابسته::حرص به دنیا]]، [[وابسته::حسد ( فقه )]]، [[وابسته::حسن خلق]]، [[وابسته::خیانت ( فقه )]]، [[وابسته::دروغ ( فقه )]]، [[وابسته::دعوت بخیل]]، [[وابسته::راست ( ضد دروغ )]]، [[وابسته::رد امانت ( فقه )]]، [[وابسته::ریا ( فقه )]]، [[وابسته::شهادت حسود]]، [[وابسته::عادل ( فقه )]]، [[وابسته::عدالت ( فقه )]]، [[وابسته::غیبت به نقص]]، [[وابسته::قاعده احسان]]، [[وابسته::قاعده عدل و انصاف ( فقه )]]، [[وابسته::قسم راست]]، [[وابسته::مصرف]]، [[وابسته::وعده دروغ ( فقه )]]، [[وابسته::ید امانی]]
== منابع ==
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_1.htm#316 316]
[[رده:اخلاق ( فقه )]]
[[کد::245337| ]]