نمایش مبدأ برای آیات متشابه ( علوم قرآنی)

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

'''آیات متشابه ( علوم قرآنی )''' : آیاتی با احتمالات متعدّد

'متشابه' از ریشه 'تشابه' به معنای همگونی و همسانی میان دو چیز است. با توجه به آیه 7 سوره آل‌عمران: «'''هُوَ الَّذِیَ أَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ…'''» وجود آیات متشابه در قرآن، قطعی است.

'آیات متشابه' آیاتی هستند که در بدو نظر، پیچیده و مشتمل بر احتمالات متعددند؛ و این احتمالات نیز از ترجمه و ظاهر آیات به دست نمی‌آید، ولی می‌توان با مراجعه به آیات محکم، تفسیر آن‌ها را روشن نمود؛ بر خلاف آیات محکم که نیاز به تأویل ندارند.

صبحی صالح می‌گوید: آیات متشابه شامل آیات مجمل و مُؤوَّل است؛ زیرا آیات مجمل به تفسیر، آیات مؤوّل به تأویل، و آیات مشکل به رفع اشکال نیاز دارند. جلال‌الدین سیوطی آیات صفات الهی (آیات دربردارنده برخی ویژگی‌ها و صفات خداوند متعالی همچون مکر، وجه، ید، اراده، استوا، استهزا، حب، حیا، فوقیت و…) و نیز آیات فواتح سوره‌ها را که با حروف مقطعه آغاز شده‌اند، از متشابهات برشمرده است. برخی دیگر نیز آیات مربوط به معاد، حقیقت روح و… را از متشابهات، و برخی نیز آیات منسوخ را از متشابهات شمرده‌اند. بسیاری از این آیات که ادعای تشابه در آن شده است از متشابهات شأنی و عَرَضی‌اند که با مراجعه به آیات دیگر و محکمات آیات و احادیث، از آن‌ها رفع تشابه می‌شود.

در باره تعداد متشابهات در قرآن کریم، میان دانشمندان اختلاف است. این اختلاف از نسبی بودن مفهوم تشابه سرچشمه می‌گیرد. جلال‌الدین سیوطی تعداد متشابهات قرآن را بالغ بر پانصد مورد و قاضی عبدالجبار تعداد آن‌ها را 875 مورد دانسته است. تعداد متشابهات در کتاب ~التمهید فی علوم القرآن~- پس از حذف مکررات- حدود دویست مورد شمرده شده است.

نیز  ر.ک:[[متشابه]]، [[محکم و متشابه]].
=== منابع ===
#التمهید فی علوم القرآن جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_3.htm#71 (71-134)]
#تفسیر نمونه جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_2.htm#321 321]
#المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_3.htm#32 (32-44)]
#منشور جاوید قرآن جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5643/5643_3.htm#244 244]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#3 (3-24)]
#مباحث فی علوم القرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5399/index.htm#282 282]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''آیات متشابه ( علوم قرآنی )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::متشابهات قرآن]]
=== اعم ===
:[[اعم::آیات]]
=== اخص ===
:[[اخص::آیات الصفات]]، [[اخص::فواتح سُوَر]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::آیات محکم ( علوم قرآنی )]]، [[وابسته::حروف مقطعه قرآن]]، [[وابسته::حکمت نزول متشابه]]، [[وابسته::متشابه (محکم)]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::آشنایی با قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1228/index.htm#21 (21-22)]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#3 (3-24)]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_1.htm#113 113]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_2.htm#71 (71-79)]
*[[منبع::البیان فی تفسیرالقرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/813/index.htm#269 (269-271)]
*[[منبع::التمهید فی علوم القرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_3.htm#7 (7-461)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_3.htm#14 (14-33)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_3.htm#71 (71-134)]
*[[منبع::المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_3.htm#32 (32-44)]
*[[منبع::تفسیر نمونه جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_2.htm#321 321]
*[[منبع::مباحث فی علوم القرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5399/index.htm#282 282]
*[[منبع::مجله بینات جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5491/5491_5.htm#78 78]
*[[منبع::مجله پژوهشهای قرآنی جلد 11]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5529/5529_11.htm#53 53]
*[[منبع::مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5529/5529_3.htm#291 291]
*[[منبع::مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5529/5529_9.htm#46 46]
*[[منبع::مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1245/1245_2.htm#289 289]
*[[منبع::منشور جاوید قرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5643/5643_3.htm#244 244]
*[[منبع::پژوهشی در حکمت متشابهات قرآن (پایان نامه)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5288/index.htm#176 176]
[[رده:آیات متشابه ( علوم قرآنی )]]
[[کد::2428| ]]