نمایش مبدأ برای وظیفه عملی عقلی

== توضیح مفهومی ==

'''وظیفه عملی عقلی''' : تکلیف مستفاد از اصول عملی عقلی هنگام شک یا جهل به حکم واقعی

وظیفه عملی عقلی، مقابل وظیفه عملی شرعی بوده و عبارت است از وظیفه عملی‌ای که اصول عملی عقلی بر آن دلالت می‌نماید؛ به این بیان که وقتی مکلف با ادله اجتهادی و یا اصول عملی شرعی نتوانست تکلیف و وظیفه خود را به دست آورد، عقل به واسطه اصول عملی عقلی، مانند برائت و احتیاط عقلی وظیفه‌ای را برای مکلف معین می‌کند، که به آن وظیفه عملی عقلی می‌گویند.

به بیان دیگر، وقتی مکلف در مقام عمل نتوانست وظیفه واقعی خود را با دلیل اجتهادی و وظیفه ظاهری و به کمک اصول عملی شرعی به دست آورد، عقل به مکلف حکم می‌کند که طبق اصول عملی عقلی که همان احتیاط و برائت عقلی است عمل کند. به بیان سوم، متعلق برائت و احتیاط عقلی را وظیفه عملی عقلی می‌گویند.

نکته:

کسانی که اصول عملی عقلی را در طول اصول عملی شرعی می‌دانند، معتقدند تقدم ادله وظیفه شرعی بر ادله وظیفه عقلی، از باب ورود است، چون با ادله وظیفه شرعی، موضوع ادله وظیفه عقلی (برائت عقلی) که قبح عقاب بلابیان باشد، منتفی می‌گردد، هر چند به نظر برخی دیگر، این دو در عرض هم هستند.
=== منابع ===
#محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_1.htm#7 (7-8)]
#المحصول فی علم الاصول جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#330 330]
#الاجتهاد اصوله و احکامه : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5100/index.htm#124 124]
#الاجتهاد اصوله و احکامه : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5100/index.htm#49 49]
#الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_3.htm#409 409]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''وظیفه عملی عقلی'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::وظیفه عقلی]]
=== اعم ===
:[[اعم::وظیفه عملی]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اصل عملی عقلی]]، [[وابسته::وظیفه عملی شرعی]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اصول الفقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/index.htm#2240 2240]
*[[منبع::الاجتهاد اصوله و احکامه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5100/index.htm#49 49]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5100/index.htm#124 124]
*[[منبع::الاصول العامة للفقه المقارن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#78 78]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#92 92]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#518 518]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/886/index.htm#537 537]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_3.htm#409 409]
*[[منبع::الفوائد الحائریة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1167/index.htm#52 52]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#330 330]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_5.htm#11 11]
*[[منبع::جواهرالاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5154/index.htm#9 9]
*[[منبع::محاضرات فی اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_1.htm#7 (7-8)]
[[رده:وظیفه عملی عقلی]]
[[کد::162413| ]]