نمایش مبدأ برای قطع موضوعی طریقی

== توضیح مفهومی ==

'''قطع موضوعی طریقی''' : قطع مأخوذ در موضوع، به سبب طریق به واقع بودن آن

قطع موضوعی طریقی، مقابل قطع موضوعی وصفی بوده و عبارت است از قطعی که به سبب طریق به واقع بودنش در موضوع دلیل شرعی اخذ شده است.

توضیح:

قطعی که در موضوع حکم شرعی اخذ شده است به دو لحاظ قابل بررسی است:

1. به لحاظ صفت بودن؛ 2. به لحاظ طریق بودن. در نظر گرفتن خاصیت طریق بودن و کاشفیت به این معنا است که قطعی که در موضوع دلیل اخذ شده (موضوع به آن مقید گردیده) کاشف و آینه تمام نمای واقع است بی آن که در جهت کشف و نشان دادن واقع نقصی در آن تصور شود؛ به خلاف شک و ظن.

نکته اول:

از دو راه می‌توان فهمید قطعی که در دلیل شرعی آمده است، طریقیت دارد:

1. از راه تصریح خود شارع، مانند آن که بگوید: ' اذا قطعت بخمریة شی ء یجب علیک الاجتناب '، آن گاه به دنبال این خطاب، تصریح کند که این قطع تنها به سبب طریق و کاشف بودنش، در موضوع لحاظ شده است؛

2. از راه دلیل خارجی؛ برای مثال، شارع می‌گوید: ' مقطوع الخمریة حرام '، ولی اجماع ـ که یک دلیل خارجی است ـ دلالت می‌کند بر این که قطع طریقیت دارد نه وصفیت.

نکته دوم:

فرق میان قطع طریقی محض با قطع موضوعی طریقی این است که در قطع طریقی محض هیچ گونه التفاتی به قطع وجود ندارد و قطع در موضوع حکم اخذ نشده و در ترتب حکم بر موضوع دخالتی ندارد و تنها طریق دست‌رسی به حکم واقعی است؛ به خلاف قطع موضوعی طریقی که به آن التفات می‌شود و از این نظر که طریق به واقع است، در ترتب حکم بر موضوع دخالت دارد.

نکته سوم:

این که گفته شده امارات و اصول عملی، قائم مقام قطع موضوعی نمی‌شوند، منظور قطع موضوعی وصفی است، نه قطع موضوعی طریقی، که جای گزین می‌پذیرد، زیرا در ظاهر، موضوعی است، ولی در واقع طریقیت دارد.
=== منابع ===
#المحصول فی علم الاصول جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#48 48]
#اصطلاحات الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#222 222]
#شرح رسائل جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5748/5748_1.htm#23 (23-24)]
#تلخیص الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1180/index.htm#147 (147-149)]
#فرائد الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_1.htm#6 6]
#جواهرالاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5154/index.htm#87 (87-88)]
#مصباح الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#47 47]
#مصباح الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#35 35]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''قطع موضوعی طریقی'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::قطع کشفی موضوعی]]، [[بج::قطع موضوعی به نحو طریقیت]]، [[بج::قطع موضوعی به نحو کاشفیت]]، [[بج::قطع موضوعی کشفی]]
=== اعم ===
:[[اعم::قطع موضوعی]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::قطع موضوعی وصفی]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#5 5]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#13 13]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#14 14]
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#222 222]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_1.htm#176 176]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#45 (45-47)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#48 48]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#49 49]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#64 64]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_3.htm#61 61]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#253 253]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#255 255]
*[[منبع::تلخیص الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1180/index.htm#147 (147-149)]
*[[منبع::تهذیب الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_2.htm#19 19]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_2.htm#34 34]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_2.htm#37 37]
*[[منبع::جواهرالاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5154/index.htm#87 (87-88)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5154/index.htm#110 110]
*[[منبع::شرح رسائل جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5748/5748_1.htm#23 (23-24)]
*[[منبع::فرائد الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_1.htm#6 6]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_3.htm#9 9]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_3.htm#10 10]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#303 303]
*[[منبع::مصباح الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#33 33]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#35 35]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#47 47]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_4.htm#68 68]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_3.htm#14 14]
[[رده:قطع موضوعی طریقی]]
[[کد::119289| ]]