نمایش مبدأ برای علم تفصیلی ( اصول فقه )

== توضیح مفهومی ==

'''علم تفصیلی ( اصول فقه )''' : علمِ دارای متعلق روشن و غیر مردّد

علم تفصیلی، مقابل علم اجمالی بوده و عبارت است از علمی که معلوم آن معین و روشن است و هیچ گونه تردید و ابهامی در آن راه ندارد؛ به خلاف علم اجمالی که در مصداق خارجی آن، تردید و ابهام وجود دارد.

به بیان دیگر، در علم تفصیلی نه در خود علم، نه در معلوم بالذات (صورت ذهنی) و نه در معلوم بالعرض (مصداق خارجی) تردید و ابهامی وجود ندارد؛ اما در علم اجمالی، هر چند در علم و معلوم بالذات ابهام وجود ندارد، اما در معلوم بالعرض (مصداق خارجی) تردید و ابهام وجود دارد.

پس هر گاه یک چیز (حکم یا موضوع) به روشنی برای کسی شناخته شده باشد، به آن علم تفصیلی دارد، مثل این که بداند در ظرفی شراب است و یا حکم شراب، حرمت است.

نکته اول:

چون علم تفصیلی، واقع را کامل و بدون ابهام به قاطع نشان می‌دهد و هیچ گونه تردیدی در آن راه ندارد، علت تامه برای تنجز تکلیف است، ولی در این که علم اجمالی در حکم علم تفصیلی است، یا در حکم جهل، اختلاف وجود دارد <ref>ایضاح الکفایة جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_4.htm#136 136]</ref> .

نکته دوم:

در بعضی موارد، علم تفصیلی در مقابل علم اجمالی ارتکازی به کار می‌رود و منظور از آن، علم به علم است، در مقابل علم اجمالی ارتکازی که مراد از آن، غفلت (عدم توجه) از علم می‌باشد. در بحث تبادر، از این نوع علم سخن به میان می‌آید و حل اشکال دور، از راه فرق گذاشتن میان این دو نوع علم صورت گرفته است <ref>اصول الفقه جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#32 32]</ref>.
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#اصطلاحات الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#224 224]
#اصول الاستنباط : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#183 183]
#دروس فی علم الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#134 (134-135)]
#فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5153/index.htm#255 255]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''علم تفصیلی ( اصول فقه )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::قطع تفصیلی]]، [[بج::یقین تفصیلی]]
=== اعم ===
:[[اعم::قطع ( اصول فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::علم اجمالی ( اصول فقه )]]، [[وابسته::معلوم تفصیلی ( اصول فقه )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع:: جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1171/1171_3.htm#105 105]
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#50 50]
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#223 223]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#224 224]
*[[منبع::اصول الاستنباط]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#183 183]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#32 32]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_1.htm#123 123]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_3.htm#191 191]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#95 95]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_3.htm#99 99]
*[[منبع::المعالم الجدیدة للاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/874/index.htm#181 181]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#229 229]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#284 284]
*[[منبع::ایضاح الکفایة جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_4.htm#136 136]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_4.htm#152 152]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_4.htm#164 164]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_5.htm#172 172]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_5.htm#178 178]
*[[منبع::تحریرالمعالم]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5059/index.htm#147 147]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5059/index.htm#151 151]
*[[منبع::تسدید الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/887/887_2.htm#29 29]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_2.htm#48 48]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#134 (134-135)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#135 (135-134)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_1.htm#177 177]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#39 39]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#40 40]
*[[منبع::فرائد الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_1.htm#24 24]
*[[منبع::فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5153/index.htm#255 255]
*[[منبع::فرهنگ معارف اسلامی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_3.htm#537 537]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_3.htm#65 65]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_3.htm#75 75]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#11 11]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#313 313]
*[[منبع::مبادی فقه و اصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5085/index.htm#226 226]
*[[منبع::مصباح الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_2.htm#433 433]
*[[منبع::نهایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1226/index.htm#419 419]
[[رده:علم تفصیلی ( اصول فقه )]]
[[کد::106115| ]]