قصه قوم صالح علیه السلام
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قصه قوم صالح علیه السلام : سرگذشت قرآنی قوم صالح پیامبر (ع) و عاقبت شوم آن‌ها
قرآن کریم از قوم صالح (ع) با عنوان «ثمود» (هود// 61) و «اصحاب الحجر» (حجر// 80) یاد کرده است. ثمود یکی از قبایل عرب ماقبل تاریخ بود که در محلی به نام «وادی‌‌القری» بین حجاز و شام سکونت داشتند. آن‌ها از اقوام وحشی عرب و مطیع دولت آشور بودند و نام قبیله آنان در کتیبه سارگن دوم پادشاه آشور که 715 سال پیش از میلاد می‌زیسته، مذکور است. «حجر» نیز نام شهری است که در مسیر کاروان مدینه و شام قرار داشته و یکی از شهرهای تجاری عربستان بوده و تا جایی اهمیت داشته که بطلمیوس از آن به عنوان شهری تجاری نام برده است. وجوه دیگری نیز برای وجه تسمیه «اصحاب‌الحجر» به این نام، ذکر شده است.
قرآن داستان قوم صالح (ع) را به اختصار بیان کرده است. از مجموع آیات قرآن برمی‌آید آن‌ها مردمانی متمدن بودند و برای سکونت خود قصرها می‌ساختند و از کوه‌ها با مهارت خاصی خانه می‌تراشیدند و- بنا بر روایات- عمرهای طولانی و آسایش تام و تمامی داشتند و نیز مردمانی مغرور و بت‌پرست بودند. حضرت صالح (ع) آن‌ها را به خداپرستی و ترک بت‌‌پرستی دعوت کرد؛ اما آن‌ها گردن‌کشی کرده، از وی خواستند اگر واقعاً اعمالشان سزاوار عذاب است نشان و آیتی را به آن‌ها بنمایاند. حضرت صالح (ع) به گونه‌ای اعجازآمیز شتری را ظاهر کرد و فرمود: «ای مردم! این شتر خدا است که شما را در آن نشانه و معجزه‌ای است؛ او را به حال خود رها کنید تا در زمین خدا بچرد و گیاه و علف بخورد و آسیبی به‌او نرسانید که عذاب زودرس شما را فراخواهد گرفت»؛ اما قومش علی‌رغم هشدارهای وی، آن شتر را پی کردند و کشتند، و از این بالاتر، تصمیم گرفتند حضرت صالح (ع) و خاندانش را شبانه بکشند.
آن بزرگوار به آن‌ها هشدار داد یا تا سه روز دیگر توبه کنند یا منتظر عذاب الهی باشند؛ اما طغیانگری آنان مانع توبه آن‌ها شد و سرانجام صاعقه آسمانی فرود آمد و آنان را نابود کرد؛ مگر صالح (ع) و گروه معدودی که به وی ایمان آورده بودند.
نیز ر.ک:قصه حضرت صالح (ع).
منابع
- دراسات تاریخیة من القرآن الکریم جلد 1 : صفحه (265-288)
- اعلام القرآن : صفحه 291
- اعلام القرآن : صفحه 267
- قصص قرآن جلد 1 : صفحه 84
- قاموس قرآن جلد 1 : صفحه 317
- قاموس قرآن جلد 2 : صفحه 109
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «قصه قوم صالح علیه السلام» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قصه قوم صالح علیه السلام به زیرصفحه قصه قوم صالح علیه السلام/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.