عملکردها

قسم به زمین

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

قسم به زمین : یکی از موارد قسم در قرآن

یکی از فواید مهم سوگند به زمین، توجه دادن بشر به این کره مسکونی است تا در ساختمان و اجزای تشکیل‌دهنده درون و برون آن تفکر، و اسرار شگفت را کشف کند و به شناخت پروردگار برسد.

در دو آیه به زمین قسم یاد شده است؛ یکی به طور مستقل و بدون قید و شرط، و دیگری با قید:

مورد اول: «وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا»؛ «سوگند به زمین و آن که آن را بگسترد» (شمس// 6) . البته در این آیه دو سوگند هست: سوگند به زمین و سوگند به آفریننده آن.

مورد دوم: «وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ»؛ «سوگند به زمین شکافته شده (آماده کشت) » (طارق// 12) . در باره معنای «ذات الصدع» گفته‌اند مراد شکافته شدن زمین به وسیله گیاهان است. بعضی گفته‌اند «صدع» به معنای گیاه است هنگامی که زمین را می‌شکافد. بعضی دیگر گفته‌اند: سوگند به زمین است که به وسیله چشمه‌ها شکافته می‌شود.

مفسران در باره هر دو آیه اتفاق‌نظر دارند و آن را سوگند به زمین می‌شمارند.

منابع

  1. سوگندهای قرآنی : صفحه (358-361)
  2. ظاهرة القسم فی القرآن الکریم : صفحه 140
  3. پژوهشی درباره قرآن و پیامبر : صفحه 246
  4. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 261
  5. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 472

اصطلاح‌نامه

اعم

قسم به مخلوقات

منابع

  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 261
  • سوگندهای قرآنی : صفحه (358-361)
  • ظاهرة القسم فی القرآن الکریم : صفحه 140
  • قرآن و آخرین پیامبر : صفحه 246
  • مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 10 : صفحه 472
  • پژوهشی درباره قرآن و پیامبر : صفحه 246