عملکردها

خواتم مدحی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

خواتم مدحی : آیات پایانی برخی سوره‌ها، مشتمل بر مدح قرآن یا پیامبر (ص)

برخی از سوره‌ها در آخرین آیه خود، قرآن یا رسول خدا (ص) را مدح کرده‌اند؛ این گونه خواتم سور را «خواتم مدحی» می‌نامند؛ مانند:

1. آیه ماقبل آخر سوره توبه (آیه 128) : «لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ»؛ «قطعا برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر او دشوار است‏شما در رنج بیفتید به (هدایت) شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است».

این آیه در صدد ستایش از رسول گرامی اسلام (ص) است.

2. آخرین آیه سوره ابراهیم که به وصف و ستایش قرآن کریم می‌پردازد: «هَذَا بَلاَغٌ لِّلنَّاسِ وَلِیُنذَرُواْ بِهِ وَلِیَعْلَمُواْ أَنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَلِیَذَّکَّرَ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ»؛ این (قرآن) ابلاغی برای مردم است (تا به وسیله آن هدایت‏شوند) و بدان بیم یابند و بدانند که او معبودی یگانه است و تا صاحبان خرد پند گیرند».

همچنین آخرین آیه سوره یوسف، قرآن را به هدایت و رحمت مدح می‌گوید.

نیز ر.ک:خواتم سور.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 184
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 367

اصطلاح‌نامه

اعم

خواتم سُوَر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خواتم مدحی به زیرصفحه خواتم مدحی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 367
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 184
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 235