عملکردها

جهد مقل ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

جُهد مُقِلّ: تلاش نادار.

عنوان یاد شده در روایتی از امام صادق علیه السّلام1 و به تبع در باب زکات آمده است. مفاد روایت این است که بافضیلت‏ترین صدقه‏ها صدقه کسی است که خود به مالی که صدقه می‏دهد نیازمند است؛ زیرا چنین صدقه‏ای، مصداق ایثار و مقدم داشتن دیگری بر خود می‏باشد و خداوند در قرآن کریم از چنین فردی ستایش کرده است. 2 البته در روایتی دیگر، بهترین نوع صدقه، صدقه از سر بی نیازی دانسته شده است. 3

برخی در مقام جمع بین دو روایت گفته‏اند: مراد از بی نیازی در روایت دوم، سخاوت نفس و قوّت اراده به جهت اطمینان داشتن به خدا است - نه بی نیازی ظاهری و مادّی - بدین معنا که از روی سخاوت و با میل درونی و خاطری آسوده صدقه دهد. 4 بنابر این، بین مفاد دو روایت تنافی‌ای وجود ندارد.

برخی دیگر گفته‏اند: مورد روایتِ نخست جایی است که صدقه دهنده تنها باشد و عیال واجب النفقه نداشته باشد، امّا روایت دوم ناظر به صدقه دهنده عیال وار است که مازاد بر مخارج آنان را صدقه می‏دهد. 5

برخی نیز گفته‏اند: حدیث اوّل ناظر به کسی است که توان و تحمل صبر را دارد؛ اما حدیث دوم ناظر به فردی است که چنین تحمل و توانی را ندارد. 6

1. وسائل‏الشیعة 2 432 /9. حشر/ 3 9. الکافی) کلینی (26 /4؛ وسائل الشیعة 426 /9 و 4 430.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 148

اصطلاح‌نامه

اعم

صدقه ( عام )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه جهد مقل ( فقه ) به زیرصفحه جهد مقل ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 255
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 148