عملکردها

تعارض تأویلات

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض تأویلات : تنافی میان مدلول دو یا چند تأویل از یک آیه

تعارض تأویلات، از اقسام تعارض نصوص کتاب بوده و به تنافی میان دو یا چند تأویل از یک آیه گفته می‌شود، مانند آیه: « و المطلقات یتربصن بأنفسهن ثلاثة قروء » [۱] که لفظ ' قرء ' مؤول است؛ عده‌ای از علما ' قرء ' را به معنای حیض و برخی دیگر به معنای طهر و پاکی دانسته‌اند.

مراد از ' تأویل '، احتمال دادن معنایی خلاف معنای ظاهری است که دلیلی از خارج، آن معنای محتمل را تأیید می‌کند، به گونه‌ای که احتمال اراده آن معنا رجحان پیدا می‌کند.

پوشیده نیست که در معنای تأویل اختلاف است، ' علامه طباطبایی ' اقوال متعددی را در این باره در تفسیر المیزان نقل کرده است.

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 228

منابع

  1. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 69
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض نصوص کتاب

منابع

  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه 69
  • القرآن الکریم سوره 2 ، آیه 228
  • المیزان فی تفسیر القرآن جلد 3 : صفحه 44